ازدواج در اندیشهٔ آیت‌الله خامنه‌ای

ازدواج در اندیشۀ آیت‌الله خامنه‌ای؛ بررسی مسائل پیرامون ازدواج در بیانات آیت‌الله خامنه‌ای.

آیت‌الله خامنه‌ای، ازدواج را اقتضای آفرینش و از اسرار الهی دانسته که از سوی خداوند به‌عنوان یک ارزش والا مورد تأکید بوده است. از این منظر، توصیه به ازدواج در بیشتر مکاتب و ادیان وجود دارد، اما تأکید دین اسلام در این زمینه به‌حدی زیاد است که پیامبر اسلام ازدواج را سنت خود معرفی کرده است.

سن ازدواج

آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به آموزه‌های اسلامی، ازدواج در اوایل جوانی و به هنگام احساس نیاز به همسر را مهم دانسته و شوق جوانی را از عوامل ماندگاری ازدواج و صمیمیت زوجین شمرده است. از نظر او برکاتی که در ازدواج به‌هنگام وجود دارد در سنین بالاتر حاصل نمی‌شود. هم‌چنین با تأمین به‌موقع نیاز جنسی، دین‌داری زن و مرد تقویت می‌شود.

کفویت در اسلام

آیت‌الله خامنه‌ای اصل کفویت در روایات اسلامی را در زمینۀ اعتقادات دینی و عمل به دستورات دین دانسته و معتقد است اگر دختر و پسر از لحاظ ایمان و تقوا هم‌کفو باشند، سایر شرایط ازدواج با یاری خداوند تأمین خواهد شد.

شرایط کمال ازدواج

ازنظر آیت‌الله خامنه‌ای روش ازدواج در اسلام بهتر از سایر ادیان و مکاتب است، زیرا اسلام برای زن و مرد حقوقی را تعیین کرده و برای زندگی مشترک آداب مخصوصی قرار داده است که هدف از آن خوشبختی و بقای خانواده است. در اندیشۀ وی کمال ازدواج منوط به رعایت شروط زیر است:

• حفظ جنبۀ معنوی ازدواج و اجتناب از دید تجاری داشتن به آن؛

• سهل گرفتن در مسائل مادی؛

• پرهیز از تشریفاتی مثل مهریه و جهیزیۀ سنگین؛

• داشتن اخلاق خوب؛

• همکاری زوجین؛

• سازش و گذشت در زندگی؛

• رازداری و صداقت؛

• محبت و دوست‌داشتن؛

• وفاداری زوجین به یکدیگر.

ثمرات ازدواج

اصلی‌ترین فایدۀ ازدواج از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای تشکیل خانواده است. در بیانات او ثمرات متعدد دیگری نیز برای ازدواج ذکرشده است که عبارت‌اند از:

• کامل شدن شخصیت انسان؛

• آرامش روحی و تسلی خاطر زن و مرد؛

• تأمین نیاز جنسی؛

• دلگرمی به ادامۀ زندگی؛

• تولید نسل؛

• انتقال تمدن و فرهنگ بشری؛

• بقای استقلال همه‌ جانبۀ جامعه؛

• وسیلۀ اصلاح جامعه.

موانع ازدواج

آیت‌الله خامنه‌ای ضمن تشویق جوانان به ازدواج و تأکید بر حفظ بنیان خانواده، توقعات مادی و تشریفات زیاد مانند جهیزیه و مهریه سنگین را از موانع اصلی ازدواج شمرده است.

مهریه: ازدواج یک پیوند انسانی است و مهریۀ زیاد خلاف طبیعت ازدواج است. مهریه نمادی دینی است و زیاد بودن آن، امر مقدس ازدواج را به یک معاملۀ مالی تبدیل و جنبه معنوی آن را کم‌رنگ می‌کند. خانواده‌هایی که مهریۀ بالا تعیین می‌کنند در حقیقت به دختران خود بی‌احترامی می‌کنند زیرا شخصیت او را در حد یک کالا تنزل داده‌اند.

جهیزیه: جهیزیۀ مجلل نه‌تنها نشان عزت دختر و عامل خوشبختی نیست، بلکه اسباب زحمت دیگران و افزایش مشکلات خانواده است‌. اسلام با چشم‌ و هم‌چشمی و تهیۀ جهیزیۀ زیاد مخالف است. از دیدگاه اسلام اخلاق و شخصیت دختر موجب سربلندی است.

اسراف در مخارج عروسی، آداب‌ورسوم غلط، تجمل‌گرایی مسئولین، عدم مسئولیت‌پذیری برخی از جوانان و ضعف مسئولین در فراهم‌کردن زمینه‌های ازدواج، دیگر موانعی است که در بیانات آیت‌الله خامنه‌ای به آن پرداخته ‌شده است.

راه‌کارهای تسهیل ازدواج

راه‌کارهای فرهنگی تسهیل ازدواج

راه‌کارهای فرهنگی بیان ‌شده توسط آیت‌الله خامنه‌ای در جهت تسهیل ازدواج عبارت است از:

• عمل به دستورات اسلام؛

• الگوگیری از خاندان پیامبر اسلام؛

• پرهیز از چشم ‌و هم‌چشمی؛

• گفتمان‌سازی توسط اشخاص مؤثر و رسانه‌ها؛

• ترویج ازدواج توسط خواص جامعه؛

• فرهنگ‌سازی از طریق پویش‌های مردمی.

راه‌کارهای اقتصادی تسهیل ازدواج

راه‌کارهای اقتصادی تسهیل ازدواج در بیانات آیت‌الله خامنه‌ای عبارت است از: • رعایت اصل ساده‌زیستی و قناعت در مراسم ازدواج؛

• تهیۀ جهیزیۀ مختصر، بر اساس نیاز معمول؛

• مهریۀ کم.

ازدواج در غرب

آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است فرهنگ بی‌بندوباری در غرب موجب شده که جوانان در اوج نشاط روحی و نیاز جنسی، احساسات و غرایز خود را آزادانه صرف کنند و در سن میان‌سالی که امیال طبیعی‌شان فروکش کرده است به ازدواج روی‌ آورند. کمبود عشق و محبت بین زن و شوهر، خیانت‌های جنسی، کم‌‌شدن غیرت و افزایش طلاق‌ از پیامدهای ناگوار ازدواج به سبک غربی است.

منابع

1. «آسان‌گیری»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۶ آبان ۱۳۸۶ش.
2. «ازدواج؛ ناموس طبیعت، دستور شریعت»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۳۸۶ش.
3. «اصل قضیه «محبت» است»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۶ آبان ۱۳۸۹ش.
4. «بیانات در ارتباط تصویری با مداحان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ش.
5. «بیانات در سومین نشست اندیشه‌های راهبردی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۴ دی ۱۳۹۰ش.
6. «بیاناتی از رهبر انقلاب در مراسم عقد ازدواج»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۳۸۳ش.
7. «گزیده‌ای از بیانات در دیدار جمعی از فعالان و کارشناسان حوزۀ خانواده»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۸ش.
8. «غروب عشق و قحطی عاطفه در غرب»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۳۸۶ش.