ازدواج در مسیحیت
ازدواج در مسیحیت؛ انگارهای مسیحیت در ازدواج.
آیین مسیحیت ازدواج را به عنوان امری مقدس، نشانه محبت خداوند به بشر می‌داند اما دوری از ازدواج و عزوبت و هرچه بیشتر شبیه شدن به حضرت عیسی (ع) و حضرت مریم (س)، پسندیده‌تر است. در مسیحیت، ازدواج پیوندی است که به هیچ وجه قابل گسستن نیست. مسیحیان هنگام ازدواج متعهد می‌شوند که یکی شدن زن و مرد را نشانه آشکاری برای محبت خدا به بشر و محبت مسیح به شاگردانش قرار دهند.
جایگاه ازدواج در مسیحیت
آیین مسیحیت اصل بر آن است که انسان رهبانیت را پیشه خود قرار دهد؛ اما از آن‌جایی که چنین کاری غیر ممکن است، ازدواج مجاز دانسته شده است. در واقع از جهت جمع بین این‌که رهبانیت ارزش دارد و حفظ خود از گناه نیز ضرورت دارد، ازدواج با یک نفر اجازه داده شده است. یعنی تن دادن به ازدواج تنها برای پاسخ به ضرورتی است که از راه عزوبت نمی‌توان بدان دست یافت اما اولویت با عزوبت است؛
لذا در بهره‌مندی از ازدواج باید به قدر ضرورت اکتفا کرد؛ زیرا ازدواج راه فرار از آتش هوس شمرده شده‌است.[۱] آیین مسیحیت ازدواج را یکی از آیین‌های مقدس و شعائر دینی معرفی می‌کند.[۲] ازدواج به عنوان یک آیین مذهبی، به کتاب مقدس باز می‌گردد که از آن به «سرّ عظیم» تعبیر می‌نماید. «سرّ عظیم» به ارتباط میان زن و شوهر اشاره دارد و زندگی زناشویی صفت شعاری خود را از این اعتقاد گرفته که نمونه‌ای زمینی از یک حقیقت آسمانی می‌باشد.[۳]
به همین دلیل ازدواج در مسیحیت یک پدیده طبیعی و صرفاً عملی دنیوی تلقی نمی‌گردد؛ بلکه جایگاهی برتر از حیات دنیوی دارد. البته به اعتقاد پروتستان‌ها این شعائر جزء ضمائم گزینشی در زندگی مسیحیان ابت که هر کسی بخواهد می‌تواند آن‌ها را قبول کند یا رها نماید.[۴]
در مسیحیت، ازدواج نشانه محبت خد به انسان است که از مسیر آن، زن و مرد اتحادی غیر قابل گسست برقرار می‌کنند و برای زندگی مشترک همراه با همکاری و امانت‌داری متقابل، متعهد می‌گردند.[۵] مسیحیان ازدواج را تعهد و التزام در طول زندگی می‌دانند و با طلاق و ازدواج مجدد در زمان حیات همسر مخالف هستند.[۶]
تعدد زوجات در مسیحیت
در اناجیل اربعه، نص خاصی در مورد ممنوعیت چند زنی یافت نمی‌شود. اما در قرون وسطی، مسیحیان چند همسری را ممنوع اعلام نمودند و یهودیانی که تحت حاکمیت مسیحیت زندگی می‌کردند از اختیار کردن همسران متعدد احساس شرم کرده و به قانون جدید ملتزم شدند.[۷] شهید مطهری بیان می‌کند که نبودن تعدد زوجات به صورت مشروع در میان غربی‌ها، مربوط به آیین مسیح نیست.
زیرا حضرت مسیح قوانین تورات را تأکید نموده و در تورات نیز، تعدد زوجات به رسمیت شناخته شده است؛ بنابراین در اصل دین مسیح تعدد زوجات مجاز بوده است و حتی بیان شده که قدمای مسیحیان نیز دارای زوجات متعدد بوده‌اند. پس پرهیز غرب از تعدد زوجات به صورت قانونی و شرعی علل دیگری داشته‌است.[۸] برخی از دین‌پژوهان معتقدند که کلیسای روم تعدد زوجات را ممنوع کرد تا خود را با فرهنگ رومی-یونانی آن منطقه منطبق کند.
یعنی ممنوعیت کلیسا در باب تعدد زوجات، سنتی فرهنگی بوده و جزء احکام اصیل مسیحیت نیست. کلیسای معاصر نیز به پیروی از دولت روم، تعدد زوجات را حرام اعلام کرد و بسیاری از مذاهب مثل ارتدکس نیز تعدد زوجات را تحریم نمودند.[۹]
فلسفه ازدواج در مسیحیت
در مسیحیت علت اساسی تشریع ازدواج را حفظ پاکی و طهارت می‌دانند. در واقع در مسیحیت دو سطح از پاکی مورد نظر است:
- پاکی از روابط جنسی نامشروع و زنا
- پاکی از ارتباط برقرار کردن با جنس مخالف؛ با وجود صورت گرفتن آن در قالب ازدواج.
مقصود اصلی در نظر مسیحیت، تأمین و حفظ پاکی حالت دوم است و ازدواج در مسیحیت، بعد از ناتوانی از تأمین نمودن پاکی نوع دوم تشریع شده است و فلسفه آن، تأمین پاکی نوع اول است تا انسان‌ها به روابط نامشروع و زنا دچار نشوند.
بنابراین کسی که بتواند خود را از ناپاکی‌ها حفظ کند و پاکی نوع دوم را برای خویش فراهم آورد، هرگز نباید به سمت ازدواج برود.[۱۰] اما علت فرعی تشریع ازدواج در آیین مسیحیت، نجات و رستگاری انسان‌ها بیان شده‌است. با توجه به این‌که عزوبت در مسیحیت اولویت دارد، باید گفت در فرض ناتوانی از رهبانیت برای رسیدن به رستگاری، ازدواج به عنوان طریقی برای آن معرفی شده‌است.[۱۱]
اهداف ازدواج در مسیحیت
در مسیحیت همانند دیگر ادیان، ازدواج اهداف متعددی دارد:
- برقراری پیوند ناگسستنی: از منظر مسیحیت، خداوند ازدواج را ایجاد کرد تا نه تنها از لحاظ جسمی، اجتماعی، عقلانی و عاطفی، بلکه در جهت روحی نیز، بین دو انسان اتحادی عمیق برقرار گردد.[۱۲] اهتمام مسیحیان به این هدف، تا آن جایی است که هر کاری که منجر به گسستن پیوند ازدواج شود، محکوم شده است. بنابراین به هیچ عنوان جدایی، طلاق و تعدد زوجات را مجاز ندانسته و این‌ها را از محرمات می‌دانند.[۱۳]
- ایجاد وفاداری و محبت و اتحاد همسران: در مسیحیت، ازدواج نشانه محبت خدا به بشریت است. زوجین برای تولید مثل، رشد و تربیت فرزندان در فضای ایمان و محبت به خدا کوشش می‌کنند. در واقع ازدواج نشانه‌ای بشری از روش رفتار خداوند با انسان به حساب می‌آید و همان‌طور که خداوند انسان‌ها را دوست دارد، در ازدواج نیز به این امر توجه ویژه دارد؛ لذا زوجین باید خانواده را محلی آکنده از محبت خدا قرار دهند تا در شعاع این کانون محبت، فرزندان رشد نمایند.[۱۴]
- تشکیل خانواده: یکی دیگر از اهداف ازدواج از منظر مسیحیت، تشکیل خانواده است. مسیحیت برای بقای نسل، فقط به قوانین ازدواج توجه ندارد؛ بلکه آیین مسیحیت و نیز استمرار نسل را در تولد فرزندان در فضای خانواده می‌داند و تربیت فرزندان را نیز وظیفه خانواده و حق اجتماع قرار می‌دهد. ازدواج مرکز اصلی تشکیل خانواده است و خانواده نیز از منظر اجتماعی، تربیتی، اقتصادی و... دارای اهمیت است.[۱۵]
- اهتمام به کثرت نسل: مسیحیت به تکثر نسل توجه ویژه ای دارد و از محدود کردن آن خودداری می‌کند. ازدواج برای سلامت امت مسیح، ضروری است و دلیلی بر ایمان به خدا و اعتقاد به توجه خداوند و باعث جلب شادی خانواده می‌شود؛ بر این اساس در کشورهایی که مسیحیت در اقلیت هستند، بیشتر به تکثر نسل اهتمام دارند.[۱۶]
- تولد فرزندان پاک و شایسته: از اساسی‌ترین اهداف ازدواج در نزد مسیحیان، پیدایش فرزندان شایسته و پاک است و تنها راه پیدایش نسل پاک، ازدواج و تشکیل خانواده است. لذا این ازدواج باید با رعایت شرایط تعیین شده همراه گردد تا بتواند به اهداف خود دست پیدا کند. این که باید عقد ازدواج خوانده شود و صرف رضایت طرفین کفایت نمی‌کند[۱۷] یا زوجین هر دو باید مسیحی یا از یک مذهب باشند،[۱۸] برخی از این شرایط است.
پانویس
- ↑ رساله اول پولس به قرنتیان7: 1-10
- ↑ مولند، جهان مسیحیت، 1381ش، ص37
- ↑ مولند، جهان مسیحیت، 1381ش، ص80
- ↑ مک‌آفی برون، روح آیین پروتستان، 1920م، ص285
- ↑ مک‌آفی برون، روح آیین پروتستان، 1920م، ص286
- ↑ میشل، کلام مسیحی، 1377ش، ص95
- ↑ هولم، زن در ادیان بزرگ جهان، 1387ش، ص207
- ↑ مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، 1368ش، ص394
- ↑ کرم حلمی فرحات، تعدد الزوجات فی الادیان، 1422ق، صص14-17
- ↑ دورانت، تاریخ تمدن، 1373ش، ج6، صص26-27
- ↑ زینتی، «فلسفه ازدواج در اسلام و مسیحیت»، 1384ش، ص220
- ↑ استات، مبانی مسیحیت، بی‌تا، ص42
- ↑ زیبایی‌نژاد، در آمدی بر تاریخ و کلام، 1375ش، ص126
- ↑ میشل، کلام مسیحی، 1377ش، ص95
- ↑ برانتل، آیین کاتولیک، 1381ش، ص242
- ↑ شبلی، مقارن الادیان، 1993م، ج2، ص197
- ↑ سکری سرور، نظام الزواج فی الشرایع الیهودیه و المسیحیه، بی‌تا، ص92
- ↑ مولند، جهان مسیحیت، 1381ش، ص312
منابع
- استات، جان، مبانی مسیحیت، حیات ابدی، بی‌تا.
- برانتل، جورج، آیین کاتولیک، ترجمه حسن قنبری، مرکز مطالعات ادیان و مذاهب، 1381ش.
- دورانت، ویل، تاریخ تمدن، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، 1373ش.
- زیبایی‌نژاد، محمدرضا، در آمدی بر تاریخ و کلام، اشراق، 1375ش.
- زینتی، علی، «فلسفه ازدواج در اسلام و مسیحیت»، مطالعات راهبردی زنان، شماره 27، سال7، بهار 1384ش.
- سکری سرور، محمد، نظام الزواج فی الشرایع الیهودیه و المسیحیه، بی‌جا، دارالفکر العربی، بی‌تا.
- شبلی، احمد، مقارن الادیان، قاهره، مکتبه النهضه المصریه، 1993م.
- کتاب مقدس، انجمن کتاب مقدس، چاپ چهارم، 1364ش.
- کرم حلمی فرحات، احمد، تعدد الزوجات فی الادیان، قاهره، دارالافاق العربیه، 1422ق.
- مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، صدرا، 1368ش.
- مک‌آفی برون، رابرت، روح آیین پروتستان، ترجمه فریبرز مجیدی، نگاه معاصر، 1920م.
- مولند، اینار، جهان مسیحیت، ترجمه محمد باقر انصاری و مسیح مهاجری، تهران، امیرکبیر، 1381ش.
- میشل، توماس، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1377ش.
- هولم، جین، زن در ادیان بزرگ جهان، تهران، امیرکبیر، 1387ش.