ازدواج مرد زن طلاق داده

ازدواج مرد زن‌طلاق داده؛ ازدواج دوبارۀ مردی که همسر پیشین خود را طلاق داده است.

ازدواج مرد زن طلاق داده، به‌عنوان یکی از انواع ازدواج همواره با چالش‌هایی روبرو بوده است. در فرهنگ عامیانه، واژه مطلّقه، علاوه بر زنان شامل مردان هم می‌شود. درآیات قرآن نیز به فراهم آوردن شرایط ازدواج برای مردانی که همسری را طلاق داده‌اند و مسئولیت‌پذیری آنها در قبال فرزندان توجه ‌شده است. جایگاه اجتماعی، آسیب‌های روانی و اجتماعی طلاق و انگاره‌های اجتماعی دربارۀ ازدواج با این مردان و سرنوشت فرزندان آنها، در پژوهش‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

مفهوم‌شناسی

واژه «مطلّقه» ابتداءً به زنِ‌ طلاق ‌داده‌‌شده اشاره دارد، اما در عرف، این واژه برای مردی که همسر خود را طلاق داده نیز به‌کار می‌رود.

مرد زن‌طلاق در قرآن

از منظر مفسران قرآن، آیه 32 سوره نور به ازدواج زنان و مردان بی‌همسر توجه دارد و تمام زنان و مردان مجرد، خواه بکر یا بیوه در شمول این آیه قرار می‌گیرند. قرآن در این آیه، خواستار آن است که مقدمات ازدواج این دسته از افراد، فراهم شود.در لغت‌نامه‌ها و فرهنگ‌نامه‌های قرآنی نیز اصطلاحات به‌کار رفته در این آیه، شامل همه مردان و زنانى دانسته شده كه ازدواج ‌نکرده‌اند يا پس از ازدواج، همسران‌شان مرده يا از يكديگر جدا شده‌اند.

جایگاه اجتماعی مرد زن‌طلاق

مردی که همسرش مرده باشد در جامعه نسبت به زن بیوه از وضعیت بهتری برخوردار است. ولی به مرد زن‌طلاق با نگاه سرزنش‌بار نگریسته می‌شود و در سازگاری، مدارا و توانایی او برای ادارۀ زندگی تردید وجود دارد. چنین مردانی در ازدواج دوباره با دشواری مواجه هستند و کمتر خانواده‌ای به آنها اعتماد می‌کند. در مثل‌های عامیانه نیز این انگاره‌های اجتماعی بازنمایی شده است:

به زن‌مرده، زن بده؛ به زن ‌طلاق‌داده، اعلان ‌جنگ بده؛

زن به زنْ‌طلاق مده که کُرکُری می‌خواند، به زن‌مرده بده که قدر زن می‌داند؛ ذوالفقاری، فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی، ۱۳۸۸ش، ص1135.

زن‌مرده را زنش بده، زنْ‌طلاق داده را سُرِش بده.خضرایی، فرهنگ‌نامۀ امثال‌وحکم ایرانی، ۱۳۸۲ش، ص605.

آسیب‌های روانی و اجتماعی طلاق برای مردان

پژوهش‌ها نشان‌گر آن است که بر خلاف تصور عمومی، طلاق برای مردان نیز با چالش‌ها و مشکلات بسیاری همراه است. یک پژوهش روان‌شناختی نشان داده است که در رویارویی با چالش‌های طلاق، مردان به استواری زنان نیستند و حتی زنان در دوران پس از طلاق، به‌طور میانگین رنج کمتری نسبت به مردان متحمل می‌شوند. پژوهشگران در بررسی چالش‌های طلاق برای مردان، به موارد زیر توجه کرده‌اند:

• مسائل اقتصادی؛ اولین و مهم‌ترین مسئله‌ای که مردان بعد از طلاق با آن مواجه‌ می‌شوند، هزینه‌هایی است که حتی پس از پایان زندگی مشترک بر عهدۀ مردان است مانند: پرداخت نفقه، مهریه‌های سنگین و امور مالی مربوط به فرآیند قضایی.
• به‌خطر افتادن سلامت؛ سلامتی مردان، از نظر جسمی با برگشت به عادات غلط غذایی و روی آوردن به مصرف مواد مخدر، سیگار یا الکل و نیز افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند سردرد، معده‌درد، افزایش وزن، ضعیف‌شدن سیستم ایمنی، افزایش فشارخون و حملات قلبی، به خطر می‌افتد.
• طردشدگی؛ دریافت نکردن حمایت عاطفی از سوی اطرافیان، چالش‌های مربوط به فرزندان، مقصر بودن از دید جامعه، ورود به روابط ناپایدار و چالش‌های ازدواج دوباره، از جمله آسیب‌هایی است که مردان ممکن است پس از طلاق با آن درگیر شوند.

ویژگی‌های مثبت در ازدواج دوبارۀ مردان زن‌طلاق

برای ازدواج با مردی که همسر پیشین خود را طلاق داده، ویژگی‌هایی شناسایی شده است که می‌تواند مزیت‌های نسبی قابل توجهی به‌شمار آید:

• بلوغ فکری و عاطفی مرد؛
• رفتار سنجیده و پخته‌تر؛
• کارکردن و تعامل بهتر در خانه؛
• ثبات مالی؛
• مسئولیت‌پذیری بیشتر در قبال همسر و زندگی؛
• قدرشناسی بیشتر.

کارشناسان بر این باور هستند که هنگام آشنایی با مردی که همسر پیشین خود را طلاق داده، فقط باید مسائل و ملاک‌های شخصی را در نظر گرفت، به احساس نیاز او برای ادامه زندگی توجه کرد و طلاق پیشین آنها نباید برجسته شود.البته اطلاع از دلیل طلاق مرد، مهم است و باید دربارۀ آن تحقیق شود. اگر زن مطمئن شود که مرد در ازدواج قبلی مشکل حادی نداشته و طلاق توافقی بوده یا مشکلات زن، دلیل این طلاق بوده، آسان‌تر تصمیم می‌گیرد. توجه به تعهدات مرد در قبال همسر و فرزند سابق نیز در واقعی‌تر شدن تصورات در زندگی مشترک آینده مؤثر است.

ازدواج با مرد دارای فرزند

تلاش برای تربیت و تأمین مخارج زندگی فرزند، از وظایف مهم پدر شمرده می‌شود. برای شروع زندگی با مرد دارای فرزند باید به این نکته توجه داشت که او نسبت به زندگی فرزندش مسئولیت‌هایی دارد که گریز از آن، می‌تواند دلیل بی‌اعتمادی به وی برای تشکیل زندگی جدید باشد. بر اساس آموزه‌های قرآن نیز مردی که همسر خود را طلاق داده، در شرایط خاصی وظیفه دارد که نفقه او شامل مسکن، پوشاک و موارد ضروری دیگر را تأمین کند و حتی اگر فرزندی از او به‌دنیا آمد هزینه‌های متناسب آن را از جمله هزینه شیردادن به نوزاد را بپردازد. چنین مردانی به‌خاطر فرزند با همسر قبلی خود در ارتباط هستند و زنی که خواهان ازدواج با او است باید به این موضوع توجه کند. زن با ورود به زندگی مرد دارای فرزند، زندگی فرزند او را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این زمینه، ارتباط با مشاوری دلسوز، توصیه شده است.

منابع

• ابراهیمی، معصومه، «بیوه»، مرکزدایره‌المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ به‌روزرسانی: 12دی 1398ش.
• «ازدواج با مرد مطلقه»، وب‌سایت روزانه، ‌تاریخ بازدید: 23 اسفند 1401ش.
• خضرایی، امین‌الله، فرهنگ‌نامۀ امثال‌وحکم ایرانی، تهران، نوید شیراز، ۱۳۸۲ش.
• دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 16 اردیبهشت 1402ش.
• دهگان، بهمن، فرهنگ جامع ضرب‌المثل‌های فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۸۳ش.
• ذوالفقاری، حسن، فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی، تهران، معین، ۱۳۸۸ش.
• طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسير الميزان، وب‌سایت الکتاب، تاریخ بازدید: 23 اسفند 1401‌ش.
• طریحی، فخرالدین ‌بن ‌محمد، مجمع ‌البحرین، تهران، مرتضوی، 1362ش.
• «فراز و نشیب‌های زندگی مردان پس از طلاق»، وب‌سایت تبیان، تاریخ بازدید: 16 اردیبهشت 1402ش.
• قلی‌زاده، طیبه، «ازدواج با مرد مطلقه»، وب‌سایت شکرانه، ‌تاریخ درج مطلب: 4 خرداد 1400ش.
• کفعمی، ابراهیم بن علی ، المصباح، بیروت لبنان، موسسه النعمان، 1412ق.
• «مردان پس از طلاق چه آسیب‌هایی می‌بینند؟»، وب‌سایت هم‌اندیشان، تاریخ بازدید: 23 اسفند 1401‌ش.
• مصطفوی، حسن، التحقيق فی کلمات القرآن ، تهران، آثار علامه مصطفوی، 1385ش.
• مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از فضلا، تفسیر نمونه، در وب‌سایت مرکز اطلاع‌رسانی غدیر، تاریخ بازدید: 16 اردیبهشت 1402ش.
• «نکات کلیدی قبل و بعد از ازدواج با مرد مطلقه»، وب‌سایت پزشکی سرپوش، ‌تاریخ بازدید: 23 اسفند 1401ش.