بانوان طلبه باید پرچمدار گفتمان اسلام در مقابل تمدن غرب باشند
نشست فرهنگی «نقش بانوان بین‌الملل در عملیاتی‌سازی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی»، با سخنرانی آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه در مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی برگزار شد.
مدیر حوزه‌های علمیه در این نشست در سخنان خود با اشاره به مطرح بودن موضوع فضائل و رذائل در دانش اخلاق اسلامی، اظهار داشت: فضائل، سلسله صفاتی است که مبداء خوبی ها و رفتارهای نیکو می گردد و رذائل نیز سرمنشاء صدور بدی ها و اعمال ناشایست است. اما در اخلاق اسلامی موضوع دومی جای بحث دارد که به جمع برخی فضیلت های به ظاهر غیرقابل جمع می پردازد.
وی ادامه داد: جمع میان فضائل گاهی به نظر ناممکن یا بسیار دشوار است. اینکه انسان قلبی رئوف و مهربان داشته باشد، خوب است و صلابت نیز امر شایسته ای است. اما اینکه انسان در جای خود از رحمت حداکثری برخوردار بوده و در جای خود، از حداکثر صلابت و مقاومت بهره مند باشد، امری است که گاهی جمع میان آنها دشوار است.
مدیر حوزه‌های علمیه توانایی جمع هرچه بیشتر فضیلت های به ظاهر ناسازگار در شخصیت را موجب افزایش کمال انسان دانست و خاطرنشان کرد: انسان در سطوح پایین غالبا یک سویه است و معمولا یکی از شاخص های فضیلت بیشتر در او تجلی می یابد. یکی از سنجه‌های انسان کامل این است که ظرفیت بالاتری از انسان معمولی داشته باشد و موج های فضیلت های متفاوت در او هضم گردد.
وی مطرح بودن عبارت جامع الاضداد در شخصیت های بزرگی همچون پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) و حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) را از همین مقوله دانست و بیان داشت: امیرمومنان(ع) وقتی در محراب عبادت قرار می گیرد، همچون انسانی مارگزیده به خود می پیچید و در برابر یتیم آن سطح خضوع و انفعال را داراست اما در میدان جنگ، صلابت او کوه را آب می کرد و هرگز از دشمن روی برنمی گرداند. این نرمی و رأفت از یک سو و آن سختی و صلابت از سوی دیگر، هر کدام در جای خود فضیلت است و در غیرجای خود می تواند رذیلت باشد.
عضو فقهای شورای نگهبان تأکید کرد: هر چه در خودسازی پیش روید، می توانید ظرفیت بالاتری یابید و دوگانه های بیشتری را در خود جمع نمایید. در عصر ما، حضرت امام خمینی(قدس سره) مظهر اضداد و جامع فضیلت های مختلف بود. مقام معظم رهبری از قول فرزند ایشان نقل می کردند که برای خشک نمودن اشک های حضرت امام(ره) هنگام نماز شب، حوله ای لازم بود و همین شخص رئوف، انقلابی را با صلابت و ایستادگی رهبری نمود که کمتر کسی به پیروزی آن امید داشت.
وی ادامه داد: ما و شما که به حوزه علمیه آمده ایم باید بیش از هرچیز زیرساخت های معرفتی خود را استوار نماییم. در احوالات حضرت زهرا(سلام الله علیها) در هنگام ایستادن به نماز نقل شده است که اگر کسی نزدیک ایشان می شد، شدت تپش قلب حضرت را احساس می نمود. همین فاطمه، پس از رسول گرامی اسلام، سرنوشت تاریخ را با اقدام شجاعانه خود رقم می زند.
مدیر حوزه‌های علمیه حضرت خدیجه(س)، حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت زینب (س) را دارای سه ویژگی مهم و مشترک دانست و اظهار داشت: حضرت خدیجه زمانی در کنار رسول خدا ایستاد که کسی تصور نمی کرد آینده عالم در شعاع رسالت این رسول رقم خواهد خورد و خدیجه تنها کسی بود که با هوش تاریخی فوق العاده و بینش عمیق آسمانی این حقیقت را درک نمود. دومین ویژگی ایشان داشتن برنامه دقیق و نقشه راه برای همراهی پیامبر(ص) و سومین ویژگی نیز استقامت و پایداری در مقاطع سرنوشت سازی است که هیچ پشتیبان دیگری وجود ندارد.
آیت الله اعرافی ادامه داد: همین سه اصل بسیار مهم در مورد حضرت زهرا(س) نیز مشهود است. زمانی ایشان به نقش آفرینی در مدینه پرداخت که همه افراد یا به حاشیه رفته بودند و یا درجا زده بودند. حضرت زینب(س) نیز این ویژگی ها را از ظهر عاشورا و تا روز بعد از آن که همه چیز فروریخته بود، با پرچم داری از کاروان اسرا به نمایش درآورد.
وی این سه ویژگی را الگوی زن مسلمان دانست و تاکید کرد: اسلام هرگز مخالف آزادی های معقول و منطقی نیست. جمهوری اسلامی ایران همه ابواب علم و دانش را به روی زنان گشود و اسلام نه تنها در این مورد منعی ندارد، بلکه پیشگام و پیشران معرفت اندوزی و کنش گری جامع زن است.عقل تاریخی و راهبردی، داشتن برنامه عملی و نقشه راه و کنش گری و عمل شجاعانه به ویژه در مقاطع حساس و بحران ها، ویژگی هایی است که با الگوگیری از شاخص های اسلامی بدست می آید و شما باید بتوانید به عنوان الگوی زن مسلمان، اندیشه متعالی اسلام را در برابر امواج مادی و غربی ترویج نمایید.
مدیر حوزه های علمیه در بخش بعدی سخنان خود با اشاره به قرار گرفتن اسلام در برابر امواج تمدن غربی از حدود سیصد سال پیش تا کنون، ابراز داشت: ما در این مدت شاهد نهضت ها و انقلاب های متعدد در کشورهای اسلامی و نقاط مختلف جهان اسلام بوده ایم. بسیاری از این نهضت ها، هرگز نتوانست به توفیقی دست یابد و به جنبش تبدیل شوند. برخی دیگر که جنبش شدند، انقلاب نشدند و اگر انقلاب شدند، نتوانستند نظام تاسیس نمایند و اگر هم نظامی تشکیل شد، نتوانست ایدئولوژی و گفتمانی جهانی ارائه نماید.
وی ادامه داد: در میان این تجربیات چند صد ساله، انقلاب اسلامی پدید آمد که امروز همه قدرت های شیطانی به مصاف آن آمده اند و چون از امواج آن در خارج از مرزهای ایران وحشت دارند، با تمام قوا در برابر آن صف آرایی کرده اند.
وی با طرح این سوال که چرا انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(قدس سره) و جانفشانی مردم و استقبال معرفتی و دانشی گروه های مختلف در عالم، توانست مراحل پنج گانه را طی نموده و استوار باقی بماند؟ یادآور شد: نکته مهم این است که امام خمینی(قدس سره) در انقلاب اسلامی، موفق به جمع میان بیست دوگانه اجتماعی غیرقابل جمع گردید. جمع میان دوگانه هایی مانند دنیا و آخرت، جمهوریت و اسلامیت، مذهب و اسلام توفیقی است که سایر نهضت های اسلامی بدان دست نیافتند.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی ظرفیتی پدید آورد که توانست این دوگانه ها را در خود جمع نماید. ما قائل به انسان کامل و جامعه کامل هستیم که می توانند چنین ظرفیتهایی را ایجاد نماید. در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی نیز به این ظرفیت ها اشاره شده است. مقام معظم رهبری در بخشی از این بیانیه می فرمایند انقلاب اسلامی قدرتمند اما مهربان و باگذشت و حتی مظلوم بوده است. در هیچ معرکه ای، گلوله اول را شلیک نکرده است، اما همواره از خود دفاع کرده و ضربه متقابل را محکم فرود آورده است.
آیت الله اعرافی بخش مهمی از گفتمان اسلام ناب را تجسم روابط انسانی میان زن و مرد و مقوله خانواده برشمرد و خطاب به طلاب خواهر بیان کرد: چندین تئوری اصلی انقلاب اسلامی که بر اساس اندیشه اسلام ناب و قرائت امام راحل از قرآن و سنت شکل گرفت، مقوله زن و خانواده است و این مسئله از محورهایی است که باید بتوانیم تقابل اسلام و تمدن غرب را در آن به خوبی نشان دهیم. شما عزیزان باید پرچمدار این گفتمان در عالم باشید.
وی در پایان تأکید کرد: تئوری جامع اسلام در حوزه زن خانواده و جامعه باید برای شما به خوبی تبیین شود تا بتوانید پرچمدار این نگاه در عالم باشید. برای کنش گری درست معرفتی و فرهنگی، ضوابط و شرایط اخلاقی و روحی لازم است که باید مورد توجه شما باشد. شما موج شکنان و مشعل داران یک اندیشه هستید. گفتمان انقلاب اسلامی گفتمان علم، فرهنگ، دانش و بینش است اما طرح این گفتمان در جهان انسان های بزرگی را می طلبد که این بزرگی را شما باید در زمان تحصیل در مجتمع آموزش عالی بنت الهدی کسب نمایید.
منبع
- «بانوان طلبه باید پرچمدار گفتمان اسلام در مقابل تمدن غرب باشند» حوزه، 23 آبان 1401