کار گروهی زنان
عوامل اجتماعی موثر بر توسعه کار گروهی زنان با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌گر تعهد عام هدف تحقیق حاضر می‌باشد. که پرداختن به آن لازم و ضروری است؛ زیرا زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند که می‌تواند حضورشان بر پیشرفت جوامع موثر باشد. لذا در این مقاله تلاش شده که تاثیر عوامل اجتماعی با مولفه‌های همراهش بر کار گروهی زنان تعیین شود. که در بررسی‌های نهایی مشخص شده است که تاثیر متغیرهای کنش ارتباطی، مدارای اجتماعی و سلامت اجتماعی بر کار گروهی تایید شده است. هم‌چنین جایگاه تعهد عام در رابطه تاثیر مدارای اجتماعی در افزایش کار گروهی مثمر واقع شده است.
 | |
| الگوی جعبه اطلاعات مقالات | |
|---|---|
| نویسندگان | مقربیان، مریم؛ محمدی، اصغر؛ حقیقتیان،منصور |
| عنوان مقاله | بررسی تاثیر عوامل اجتماعی بر توسعه کار گروهی با نقش تعدیل‌گر تعهد عام |
| نام مجله | مجله:زن و جامعه |
| سال چاپ | زمستان 1399 |
| شماره مجله | شماره 4، صفحات 237 تا 270 |
| امتیاز مقاله | علمی-پژوهشی |
تعریف مفاهیم و سنجش متغیرها
کار گروهی
فعالیتی هدفمند است که به وسیله گروه‌های کوچک نیاز محور و وظیفه محور برای برآورده شدن نیازهای اجتماعی - احساسی و یا انجام وظایف به اجرا می‌رسد، تمرکز این فعالیت بر افراد عضو گروه، گروه به عنوان یک کل و یک سیستم ارایه خدمات قرار دارد. همکاری در کار گروهی و فعالیت اجتماعی با شرکت در فعالیت‌هایی همچون گروه‌های مذهبی مرتبط با مسجد و یا جلسات مذهبی، گروه‌های خیریه یا امدادی یا محیط زیست، همکاری با انجمن اولیا و مربیان ، همکاری با گروه‌های حمایتی مثل حمایت از حقوق زنان، سالمندان و جهادی ، انجمن‌های مرتبط با شغل و حرفه، گروه‌های مدنی و احزاب، همکاری با همسایه‌ها در امور عمومی و محله و گروه‌های دوستی و فامیلی سنجیده شده است.
کنش ارتباطی
هابرماس کنش ارتباطی را کنشی تعریف می‌کند که متمایل به دست‌یابی، حفظ و تجدید توافق است. توافق اهمیت دارد زیرا هابرماس اصرار می‌ورزد که اگر قرار نیست جامعه از درون متلاشی شود، نیاز داریم تا نسبت معینی از اعتقادات و هنجارهای فردی را به طور مشترک حفظ نماییم. کنش ارتباطی در پی آن است تا اهداف و آرمان‌های مشخص فردی را با فهمی مشترک از اهداف و اعتقادات جمعی هماهنگ سازد.[۱]
اعتماد اجتماعی
واژه اعتماد در فرهنگ اکسفورد به عنوان اتکا یا اطمینان به نوعی کیفیت یا صفت یک شخص یا یک چیز، یا اطمینان به حقیقت یک گفته توصیف می‌شود. اعتماد اجتماعی را می‌توان داشتن حسن ظن به دیگران در روابط اجتماعی، که دارای دو طرف اعتماد کننده و اعتماد شونده، فرد یا گروه است دانست که تسهیل کننده روابط اجتماعی بوده و امکان سود یا زیان را در خود نهفته دارد.[۲]
مدارا و سازگاری اجتماعی
مدارای اجتماعی به عنوان عبارت، تقاضاهای هر یک از اعضای جامعه برای برخورد خوب با دیگر اعضای جامعه در محیط‌های اجتماعی و عمومی است که با پذیرش تفاوت‌های هر شخصی که در جامعه زندگی می‌کند شکل می‌گیرد. مدارای اجتماعی نیازمند این است که همه اعضای جامعه در کنار یکدیگر با آسایش گام بر دارند بدون ترس فیزیکی یا حمله هیجانی یا خشونت.
سلامت اجتماعی
کییز معتقد است بهزیستی یک اساس و بنیان اجتماعی دارد و بدین ترتیب سلامت اجتماعی را ارزیابی شرایط و عملکرد فرد در جامعه تعریف می‌کند و عملکرد اجتماعی خوب در زندگی چیزی بیش از سلامت جسمی و روانی است و چالش‌های اجتماعی را در برمی‌گیرد. کییز یک مدل پنج بعدی قابل سنجش سلامت اجتماعی را به کار می‌برد که در آن فرد، زمانی عملکرد خوبی دارد که اجتماع را یک مجموعه‌ی معنادار قابل فهم و دارای بالقوه‌هایی برای رشد و شکوفایی بداند، احساس کند که متعلق به خود است و خود را در اجتماع و پیشرفت آن شریک بداند.[۳]
تعهد عام
تمایلات دیگر خواهانه در سطح فردی به تعهد میان فردی، و در سطح اجتماعی به تعهد جمعی منتهی می‌گردد. تعهد به معنای احساس مسئولیت است. فرد دیگر خواه نسبت به افراد دیگر و نیز نسبت به جمعی که عضوی از آن است، احساس تعهد می‌کند.
پیشینه تحقیق
هاشمی و یگانه در پژوهشی با عنوان تاثیر دین‌داری بر رفتارهای جمع گرایانه از منظر انتخاب عقلانی به این نتیجه رسیده است که رابطه میان دین‌داری و رفتارهای همیارانه درموقعیت‌های دوراهی اجتماعی و نیز رابطه میان رفتارهای همیارانه مبتنی بر دین و رفتارهای همیارانه در موقعیت‌های دوراهی اجتماعی معنی‌دار است؛ به عبارتی با افزایش میزان دین‌داری باعث افزایش میزان رفتارهای همیارانه در دوراهی‌های اجتماعی می‌شود.[۴]
چارچوب نظری
با نگاهی اولیه به موضوع و مساله پژوهش، می‌توان گفت که سه حوزە اصلی جامعه شناسی، روانشناسی اجتماعی و پویایی گروه در علوم انسانی به موضوع کار گروهی و جمعی پرداخته‌اند که همین بیان‌گر اهمیت پرداختن به موضوع حاضر است. آن‌چه به عنوان یکی از شاخص‌های عمدە توسعه همه جانبه مدنظر قرار گرفته، فرهنگی است که کار جمعی و گروهی را با ارزش دانسته و آن را قابل عمل می‌سازد و در واقع تصور کار گروهی و فعالیت اجتماعی بدون وجود عوامل اجتماعی و فرهنگی که در کنار هم دارای اهمیت دو چندان هستند، امکان پذیر نمی‌باشد.
کییز سلامت اجتماعی را به عنوان اعلامی که فرد از کیفیت رابطه‌هایش با دیگران، نزدیکان و گروه‌های اجتماعی که خود عضوی از آنهاست، تعریف می کند. کییز مدل پنج بعدی سلامت اجتماعی را به کار می‌برد. او در بررسی رابطه‌ی بین سلامت اجتماعی و متغیرهای زمینه ای به رابطه‌ی وضعیت شغلی و سلامت اجتماعی پرداخته و بیان می‌کند وضعیت شغلی در سلامت اجتماعی زنان مهم‌تر از مردان است و زنانی که وضعیت شغلی پایین‌تری دارند سلامت اجتماعی کمتری نسبت به مردان با همان جایگاه شغلی دارند.
دورکیم نیز در مبحث تقسیم کار، دو مدل همبستگی مکانیکی و ارگانیکی را از هم جدا می‌کند؛ همبستگی مکانیکی، همبستگی از راه همانندی بوده و افراد جامعه، با هم تفاوت زیادی ندارند و اجتماع یکپارچه‌ای هستند و احساسات یکسانی دارند. جامعه از آن رو یکپارچه است که تفاوت اجتماعی پیدا نکرده است؛ اما همبستگی ارگانیکی خاص جوامع جدید است، همبستگی‌ای است که درنتیجه‌ی تفاوت اجتماعی افراد از هم، بیان می‌شود.[۵]
کنشگر دیگر فالکس به طور عمده برای تعهد سه بخش احساسی، شناختی و عملی را ارائه داده است که هر کدام از آنها موقعیت خاص خود را می‌خواهد. تعهد از نظر او رفتار داوطلبانه‌ای است که جلوه‌گر همبستگی و پیوند ذهنی فرد با دیگران است. بخش‌های تعهد از نظر فالکس:
- بعد احساسی: وقتی فرد در یک موقعیت قرار می‌گیرد احساس می‌کند باید نقش خود را به خوبی ایفا کند.
- بعد شاختی: آن است که فرد بداند که در آن موقعیت خاص، دیگران از او چه انتظاراتی دارند و این انتطارات چه نتایجی برایش در پی دارد.
- بعد عملی: رفتاری است که در یک موقعیت خاص از فرد سر می‌زند.
مدل نظری پژوهش
متناسب با نظریات بیان شده در رابطه با موضوع پژوهش و چارچوب نظری مدل مفهومی پژوهش در برگیرنده متغیرهای مستقل کنش ارتباطی، مدارای اجتماعی، سلامت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و متغیر تعدیل‌گر تعهدعام و متغیر وابسته کار گروهی می‌باشد که همه متغیرها بر حسب رابطه آنها با متغیر وابسته از چارچوب نظری بیرون کشیده شده‌اند و از پشتوانه نظری برخوردار می باشند.
فرضیات پژوهش شامل موارد زیر می‌باشد؛
- میزان کنش ارتباطی زنان در زندگی بر کار گروهی آنها موثر است.
- میزان مدارای اجتماعی زنان بر کار گروهی آنها موثراست.
- میزان سلامت اجتماعی زنان بر کار گروهی آنها موثر است.
- میزان اعتماد اجتماعی زنان بر کار گروهی آنها موثراست.
- میزان تعهدعام زنان بر (تاثیر عوامل اجتماعی بر کار گروهی زنان) موثراست.
یافته‌ها
یافته‌های پژوهش در دو قسمت توصیفی و استنباطی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای بررسی فرضیات ابتدا باید همگرایی و واگرایی مدل معادلات ساختاری را در قالب آزمون‌های آماری مورد ارزیابی قرار داد.
- الف) آزمون‌های همگرایی
- ب) آزمون‌های واگرایی: برای روایی واگرا آزمون‌هایی وجود دارد که عبارتند از:
- آزمون فورنل – الکر: مطابق این آزمون، روایی تشخیصی یک متغیر برونزا در مقایسه با سایر متغیرهای برونزا، باید پراکندگی بیشتری را در بین درونزاهای خود داشته باشد.
- آزمون بارهای عرضی: آزمون بارهای عرضی روایی تشخیصی را در سطح متغیرهای درونزا می‌سنجد.
- آزمون چند روش و چند خصیصه: این شاخص توسط هنسلر پدید آمد. که به روشی این آزمون هر دو آزمون قبلی را در خود دارد یعنی همزمان واگرایی سوالات و متغیرها را با همدیگر می‌سنجد؛ در این روش دو به دو روایی واگرای متغیرها سنجیده می‌شود.
راهکارهای پیشنهاد شده
راهکارهای پیشنهاد شده در تحقیق عبارت‌اند از:
- با توجه به مسیر رو به افزایش نابرابری و فاصله طبقاتی در جامعه ایران و تاثیر آن در کاهش مدارا و سازش مردم با یکدیگر پیشنهاد می‌شود که شبکه اجتماعی هوشمند راه‌اندازی شود. در این صورت است که دیگر سوژه فردی نیست، هم‌سوژگی است و ذهن‌ها و عقل‌ها با هم کار می‌کنند و جامعه خود گردان می‌شود و در نهایت هوش هیجانی بوجود می‌آید.
- فرهنگ‌سازی در زمینه نقدپذیری؛ بالا بردن روحیه نقدپذیری و دادن آموزش‌های لازم می‌تواند عاملی در جهت افزایش مدارای اجتماعی باشد.
کلید واژگان
کار گروهی، کنش ارتباطی، مدارای اجتماعی، سلامت اجتماعی، تعهد عام.
پانویس
- ↑ Habermas, Jürgen (2006). The theory of communicative action, poladi,kamal. Tehran PERSIAN 2006:390
- ↑ Sztompka, Piotr (2013) Trust: A sociological theory, Gafari, Golamreza. Tehran PERSIAN
- ↑ -Keyes Corey L. M. (2006) Mental health in adolescence: Is America's youth flourishing? American journal of orthopsychiatry, vol. 76, n3, pp. 395-402
- ↑ 34: 2018؛ -Tavasoli, Gholam Abbas. (2018) Sociological theories. Tehran. PERSIAN
- ↑ 395 : 2017؛ -Azedanloo Hamid (2017). Fundamental sociological concepts: An Introduction