تجارت چمدانی
هدف این تحقیق مطالعه پیامدهای تجارت چمدانی کالا از قشم به تهران توسط زنان می‌باشد. و مسئله تجارت چمدانی با پیامدهای مثبت و منفی برای زنان انتقال دهنده و خانواده‌ی آن‌ها، ساکنین و کسبه قشم، و همین‌طور برای جامعه و دولت ارزیابی می‌شود. طبق نتایج، نبود فرصت شغلی، نیاز مالی، اجبار، شرایط علی و همکاری با چتر باز، زمینه نامناسب تجارت، بازدارندگی بازار تهران و دیگر موارد از عواملی هستند که در فرایند تجارت چمدانی از قشم دخالت دارند.
 | |
| الگوی جعبه اطلاعات مقالات | |
|---|---|
| نویسندگان | حسینی، عصمت ؛ رحمانی خلیلی، احسان؛ ودیعه، ساسا |
| عنوان مقاله | نقش زنان در توسعه پیامدهای اقتصادی تجارت چمدانی از قشم |
| نام مجله | زن و فرهنگ |
| سال چاپ | پاییز 1399 |
| شماره مجله | 45 (13 صفحه - از 35 تا 47 ) |
| امتیاز مقاله | علمی- پژوهشیISC |
کلید واژگان
نقش زنان، پیامدهای اقتصادی، تجارت چمدانی، قشم.
گزارش مقاله
نویسنده در صدد تبیین نقش زنان در توسعه اقتصادی به مسئله نقش زنان در توسعه پیامدهای اقتصادی تجارت چمدانی از قشم می‌پردازد. لذا ابتدا به عوامل مداخله گر در فرایند تجارت چمدانی پرداخته و سپس پیامدهای این تجارت برای زنان را بیان می‌کند.
یافته‌ها
یکی از ابعاد اصلی تجارت چمدانی محور اقتصادی است. زنان انتقال‌دهنده و کارشناسان مطلع از موضوع، پدیده تجارت چمدانی را با دو کارکرد اقتصادی متناقض؛ ایجاد رفاه و ایجاد چالش ارزیابی کرده‌اند. به این معنا که از نگاه آنان، مسئله مذکور پیامدهای اقتصادی مثبتی بر زندگی زنان انتقال‌دهنده و خانواده‌هایشان، ساکنین و کسبه قشم، هم‌چنین برای جامعه و دولت در پی داشته است و از طرف دیگر نیز پیامدهای اقتصادی منفی بر جامعه تحمیل کرده است.
شرایط علّی در این تجارت
چهار مقوله؛ نبود فرصت شغلی، عدم رسیدگی به اقشار محروم، نیاز مالی، اجبار که از شرایط علی به وجود آورنده تجارت چمدانی محسوب می‌گردند؛ خود در یک تسلل علّی با یکدیگر قرار دارند. به این شرح که بیکاری و نبود فرصت شغلی سبب ایجاد و گسترده‌تر شدن قشر محروم می‌شود. عدم رسیدگی به اقشار محروم، فقر و نیاز مالی فزاینده را دامن می‌زند. چنین شرایطی گرایش اجباری به مشاغل کاذب، قاچاق و تجارت چمدانی به دنبال دارد. در این میان از قشر آسیب‌پذیر بودن و زن بودن شرایط سخت‌تری برای تامین معاش به وجود می‌آورد. یکی از زنان انتقال‌دهنده در این رابطه می‌گوید:" همه دنبال کار هستند ولی بیکاری غوغا می‌کنه. خیلی تو مضیقه هستیم هیچ کس به فریاد ما نمی‌رسد. از مجبوری توی این راه آمده‌ایم".
بدین ترتیب فرصت شغل‌یابی، تامین نیازهای اولیه زندگی، ایجاد رفاه زندگی از مواردی است که زنان برای تأمین زندگی به آن نیازمند هستند. زنانی که خود سرپرست خانواده هستند، تمامی نیازهای اولیه خود و خانواده شان را از طریق درآمد حاصل از انتقال تامین می‌کنند. زنانی هم که سرپرست نیستند ولی درآمد همسرشان کفاف زندگی را نمی‌دهد، با این درآمد کمک خرج زندگی هستند. بسیاری از نیازهای به تعویق افتاده‌ی اعضای خانواده را فراهم می‌سازند و می‌توانند مسکن و وسیله نقلیه خریداری کنند و به سطح بالاتری از رفاه دست یابند. از این رو موارد بیان شده از طرف زنان انتقال‌دهنده و کارشناسان مطلع به مثابه مشوق‌های شرایط را برای انجام تجارت چمدانی فراهم می‌کند.
شرایط مداخله‌گر در این تجارت
زمینه نامناسب تجارت، بازدارندگی بازار تهران، ویژگی‌های مثبت بازار قشم، آگاهی از قوانین گمرکی، میانبرها، کنترل غیرمستقیم و زمینه مساعد انتقال از شرایط مداخله‌گر در این تجارت هستند. و نکات منفی مثل: عدم وجود امنیت، دزدی، کیف زنی، کلاهبرداری از معایب بازار تهران هستند که باعث شده زنان به جای خرید از بازار تهران مسیر طولانی تا قشم را طی کنند. چرا که بازار قشم ویژگی‌های مثبتی دارد که عبارتند از؛ بازارها و مراکز خرید فراوان، تنوع جنس، نمایندگی برندهای مختلف، تنوع قیمت و خرید راحت.
از دیگر مزیت‌های قشم معافیت گمرکی آن نسبت به سایر مناطق آزاد است. نکته مهم دیگر این که وضعیت جغرافیایی قشم هم به گونه‌ای است که تجارت چمدانی کالا را تسهیل کرده است. وجود راه آبی، فعالیت شناورها زمینه مساعد انتقال کالا را فراهم کرده است. وجود میانبر انتقال کالا در این مسیر نیز از دیگر شرایط مداخله‌گر در ایجاد تجارت چمدانی از قشم به تهران است.
پیامدهای مثبت اقتصادی برای زنان
کارشناسان به این نکته اذعان داشته‌اند که شاغلین در تجارت چمدانی از پیامدهای مثبت اقتصادی آن بهره می‌برند. زنان انتقال‌دهنده نیز به مواردی مثل کاهش مشکلات مالی، تامین مخارج خود و استقلال مالی اشاره داشته‌اند. از دیگر پیامدهای اقتصادی مثبت تجارت چمدانی، نفعی است که دولت از دو طریق از آن بهره‌مند می‌شود؛ اول اینکه با اشتغال به زنان بی‌سرپرست یا بدسرپرستی که باید تحت پوشش برنامه‌های حمایتی دولت قرار بگیرند، از حجم کار و مخارج دولت کاسته می‌شود. دوم اینکه زنان در طی تجارت چمدانی و با پرداخت عوارض خود به درآمد گمرکی دولت می‌افزایند.
بحث و نتیجه‌گیری
طبق نتایج به دست آمده، پیامدهای اقتصادی فرایند تجارت چمدانی از قشم تحت تاثیر سه عامل هستند:
- شرایط علی
- شرایط زمینه
- شرایط مداخله گر
به طور کلی خصوصیات بارز پیامدهای پدیده تجارت چمدانی توامان بودن منافع و معایب می‌باشد.
منبع
- نویسندگان:عصمت حسینی،احسان رحمانی خلیلی، نویسنده مسئول:ساسان ودیعه. زن و فرهنگ پاییز 1399 - شماره 45 ISC (13 صفحه - از 35 تا 47 )
- لینک نشریه زن در توسعه و سیاست
- لینک پرتال جامع علوم انسانی
- لینک سامانه مدیریت نشریات علمی