تحصیل زنان در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای
تحصیل زنان در اندیشهٔ آیت‌الله خامنه‌ای؛ دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای دربارهٔ آموزش و تحصیل زنان.
زنان بخش مهمی از نیروی انسانی جامعه و انتقال دهندهٔ فرهنگ و دانش به نسل‌های بعدی هستند. افزایش سطح علم و معرفت زنان ثمرات فراوانی در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی دارد. بنابراین فراهم کردن بستر مناسب برای آموزش بانوان ضروری است. آموزش و تحصیل زنان با وقوع انقلاب اسلامی جان تازه‌ای گرفت و دختران و زنان توانستند به پیشرفت‌های علمی چشم‌گیری در همهٔ زمینه‌ها دست یابند. رشد علمی زنان، نیازمند توجه به ضرورت آموزش زنان، ملزومات، عرصه‌‌ها و دستاوردهای آن است.
اهمیت و ضرورت
از نگاه آیت‌الله خامنه‌ای زنان باید همچون مردان با کسب علم برای سازندگی کشور تلاش کنند. جامعه نیازمند تحصیلات دختران است و از همین رو تحصیل علم و کسب تخصص در برخی از زمینه‌ها برای آنان تکلیف شرعی و فریضهٔ اجتماعی است. [۱] او بر لزوم تحصیلات عالیهٔ دختران تأکید ویژه‌ای داشته و با توصیهٔ خانواده‌ها به حمایت از تحصیل دختران، ممانعت از روی تعصبات دینی را اشتباه دانسته است؛ زیرا در اسلام از جهت تحصیل علم، تفاوتی میان دختر و پسر نیست. [۲] آیت‌الله خامنه‌ای ریشهٔ دورماندن زنان از معارف اسلامی و دانش‌های بشری را سنت‌های غلط گذشته عنوان کرده و کمبود سواد سیاسی و عقب‌ماندگی زنان در میدان مبارزه را از پیامدهای آن ذکر کرده است. از این نگاه، استعداد زنان ایرانی هم‌سطح مردان ایرانی است و باید این استعدادها پرورش یابد، عقب‌ماندگی‌ها جبران شود و زنان با کسب معارف، قدرت تحلیل عمیق‌تری پیدا کنند. [۳] در عصر مدرن نیز زنان به‌دلایل دیگر از آموزش و تحصیل عقب رانده می‌شوند. گرایش به تجملات و تقلید کورکورانه از الگوهای غربی یکی از این علت‌ها است که به‌علت کمبود معلومات است. [۴] دختران می‌توانند با کسب معلومات، رفتارهای خود را با حقیقت تطبیق دهند و به شأن خود و پوچ بودن تبلیغات غرب در خصوص زن آگاهی یابند. [۵]
الزامات آموزش و تحصیل زنان
لازمهٔ آموزش و تحصیل، امنیت فکری و اخلاقی است. از این رو آیت‌الله خامنه‌ای معتقد است محیط دانشگاه‌ها باید منطبق با فرهنگ اسلامی بوده و بستری برای رشد انسان طراز اسلام باشد. دانشجویان و اساتید خانم باید با الگوگیری از فاطمه زهرا محیط دانشگاه را اسلامی کنند. وی از دایرشدن دانشگاه‌های مخصوص زنان استقبال کرده و آن را در راستای تحقق اهداف ارزشی حرکت زنان در جامعه دانسته است. [۶]
عرصه‌های آموزش و تحصیل زنان
از نگاه آیت‌الله خامنه‌ای ورود زنان به عرصه‌های مختلف متناسب با علاقهٔ آنان و نیاز جامعه محدودیتی ندارد. بانوان باید از نیرو و استعداد خود در تمام سطوح فردی، خانوادگی و بین‌المللی استفاده کنند. [۷] وی برخی از عرصه‌های آموزشی برای زن را چنین معرفی کرده است:
1. کتاب‌خوان کردن زنان خانه‌دار: آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات خود، جامعهٔ زنان به‌ویژه زنان خانه‌دار را به انس‌گرفتن با کتاب دعوت کرده و بیان می‌کند زنان باید با معارف و مهارت‌ها آشنا شوند تا بتوانند مشکلات درون خانواده را حل نموده و حافظ حقوق خود باشند. [۸]
2. تربیت بانوان متخصص دینی: آیت‌الله خامنه‌ای تربیت بانوان مجتهد و عالم در امور دینی را بسیار مهم دانسته و از وظایف بانوان متخصص حوزوی، تبلیغ احکام و معارف دینی با استدلال و روش‌های علمی برای دختران جوان در مدارس و دانشگاه‌ها را ذکر کرده است. [۹]
3. وی تربیت فقهای زن را از این جهت ضروری می‌داند که در زمینهٔ احکام مخصوص بانوان تشخیص صحیح، توسط خود آنان صورت گیرد و مشکلات فرهنگی زنان توسط بانوان مسلط به معارف دینی بررسی شده و راه‌کارهای مناسب پیدا شود. [۱۰]
4. پرورش پزشکان زن متخصص: کسب تخصص در تمامی رشته‌های پزشکی برای زنان فریضه است. [۱۱]
5. ورود جدی زنان به امور فرهنگی، آموزش و پرورش نیز بسیار مهم است. [۱۲]
6. آموزش زنان در زمینهٔ آمادگی نظامی. [۱۳]
دستاوردهای آموزش و تحصیل زنان
دستاوردهای تحصیل زنان از نظر آیت‌الله خامنه‌ای عبارت است از:
1. افزایش سطح فکری زنان: هدف از آموزش و تحصیل زنان، لزوماً اشتغال نیست، بلکه هدف اصلی، رشد فکری و بالارفتن سطح خردمندی زنان است. [۱۴]
2. دوری از ابتذال: از آفات بی‌سوادی ابتذال است و بانوانی که سواد بالاتری دارند کمتر دچار ابتذال می‌شوند. [۱۵]
3. تربیت فرزندان: افزایش علم در زنان سبب تربیت بهتر فرزندان، گرم‌شدن محیط خانواده و پیشرفت جامعه است. مادر فرهنگ و اخلاق را به فرزندان منتقل می‌کند به همین دلیل ارتقای سطح دانش مادران بسیار حائز اهمیت است. [۱۶]
4. پیشرفت علمی: زنان ایرانی توانستند با رعایت کامل موازین اخلاقی به تحصیل علم و کسب مدارج بالای علمی بپردازند و مایهٔ افتخار نظام اسلامی باشند. [۱۷]
5. صدور فرهنگ اسلامی: زنان باسواد و مومن ایرانی باید این پیام را عملاً به دنیا تفهیم کنند که لازمهٔ تحصیل علم، بی‌بندوباری نیست. [۱۸]
6. آبروی انقلاب و نظام اسلامی: وی حضور بانوان دانشمند و متدین دانشگاهی و حوزوی در عرصه‌های گوناگون را مایهٔ آبروی انقلاب اسلامی می‌دانند. [۱۹]
7. حل مسائل زنان: وجود زنان فرزانهٔ دانشگاهی و حوزوی، نویسندگان، شاعران و پژوهشگران زن ایرانی همه از برکات اسلام و نظام اسلامی است که می‌توان از ظرفیت‌های ایجاد شده توسط آنان برای حل مسائل مربوط به زنان بهره گرفت. [۲۰]
پانویس
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۰-۲۷۱.
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش ، ص۲۶۹.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص۲۲۱-۲۲۳.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص۲۲۵.
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۱.
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۲.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، 1400ش، ص232-۲۳۳.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص۳۱۴ و ص۲۳۶؛ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش ، ص296.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص234-۲۳۵.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص۲۴۱-۲۴۲.
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش ، ص۲۶۴.
- ↑ «شربت ایمان»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ «بیانات در مراسم ویژۀ روز بسیج در پادگان امام حسن مجتبی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص۲۲۷.
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۳.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص230.
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۳-۲۷۴.
- ↑ کربلایی نظر و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۳-۲۷۴.
- ↑ دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، ۱۴۰۰ش، ص۲۳۱.
- ↑ «دیدار جمعی از بانوان برگزیدهٔ کشور با رهبر انقلاب»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
منابع
- «بیانات در مراسم ویژۀ روز بسیج در پادگان امام حسن مجتبی»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۵ آذر ۱۳۶۹ش.
- دفتر خواهران کانون دانش‌پژوهان نخبه، مطالبات رهبری از بانوان، تراث، چاپ اول، تیر ۱۴۰۰ش.
- «دیدار جمعی از بانوان برگزیدهٔ کشور با رهبر انقلاب»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۳۹۳ش.
- «شربت ایمان»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ انتشار: ۷ بهمن ۱۳۶۳ش.
- کربلایی نظر، محسن و جمعی از محققین، زن و بازیابی هویت حقیقی، انقلاب اسلامی، چاپ اول، زمستان ۱۳۹۰ش.