تنهایی در زنان سالمندان ۷ برابر مردان سالمند است
جمعیت سالمندی ایران در حالی فربهتر میشود که تنها طی دو دهه آینده دو برابر خواهد شد و شاید تا سال ۱۴۳۵ از یک سوم جمعیت کشور هم عبور کند. هرچند که دوبرابری جمعیت سالمندی در ایران تنها طی دو دهه اتفاق میافتد، اما «انزوا» و «سندروم آشیانه خالی» موضوعی است که با وجود افزایش جمعیت سالمندان تهدید اصلی برای آنها به شمار میرود تا جایی که میتواند موجب بروز ابتلا به بیماریهای روحی، روانی و حتی جسمی در آنها شود.
براساس آمارهای اعلامی، جمعیت سالمندی ایران در سال ۱۳۵۵ حدود ۵ درصد بوده و در سال ۱۳۹۸ این جمعیت به ۱۰ درصد رسیده است. به عبارتی دیگر دو برابر شدن جمعیت سالمندی در کشور ۴۳ سال زمان برده است. این درحالیست که براساس اعلام مسئولان این حوزه و در شرایط منحصر به فرد جهانی، تنها طی ۲۳ سال؛ یعنی از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۲۱ جمعیت سالمندی از ۱۰ به ۲۰ درصد میرسد.
در این میان اما باتوجه به اظهارات حسامالدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان، هرچند طبق پیشبینیهای انجام شده، کمیت جمعیت سالمندی در یک شتاب منحصر به فرد جهانی تا سال ۱۴۳۵، از یک سوم جمعیت عبور میکند، اما نکته مهم تغییرات کیفی رخ داده در جمعیت سالمندی است به طوریکه در سال ۱۳۷۶ به ازای هر ۱۰۰ زن سالمند، ۱۱۶ مرد سالمند در کشور وجود داشت، این درحالیست که در سال ۱۳۹۸ به ازای هر ۱۰۰ زن سالمند، ۹۳ مرد سالمند داشتیم لذا تعداد مردان سالمند کمتر شده و یا به عبارت دیگر شاهد زنانه شدن جمعیت سالمندی در ایران هستیم.
با وجود این تغییرات اما، انزوا و تنهایی در سالمندان به علت فوت همسر، نزدیکان و بستگان، ازدواج فرزندان و...، طی چند سال اخیر از مهمترین دغدغههای کارشناس و متخصصان مطرح شده که البته این مسئله در دوران پاندمی کرونا به ویژه در زنان تشدید شد. نتایج یک پژوهش که نشان داد ۱۳ درصد از "سالمندان مقیم منزل" تهران، تنها زندگی میکنند و این میزان در زنان ۷ برابر بیشتر است.
از سوی دیگر هم باتوجه به اینکه میانگین تعداد فرزندان سالمندان فعلی براساس آمارهای اعلامی حدود پنج فرزند است، کاهش تعداد فرزندان در آینده به یک یا دو فرزند نیز گواه دیگری بر بحرانی شدن تنهایی سالمندان است که ممکن است آژیر تنهایی سالمندان را به صدا درآورد، تا جایی که روز جهانی سالمندان برای امسال با شعاری ملی تحت عنوان تابآوری و مشارکت زنان سالمند؛ «توجه ویژه به زنان سالمند تنها و کم برخوردار» نام گرفته است.
منبع
- «پیشبینی افزایش جمعیت سالمندان ایران به ۱۹ میلیون تا ۱۴۲۰» خبرگزاری ایسنا، 9 مهر 1401