حجاب بیانگر شخصیت زن ( حجاب برتر)
گزارش مقاله
نویسنده مطالب را در پنج فصل تبیین و تنظیم کرده است که عبارتند از:
فصل اول: حجاب و عفّت از نظر قرآن (شامل پانزده آیه).
فصل دوم: حجاب از دیدگاه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان (علیهم السلام) (شامل چهل حدیث).
فصل سوم: حجاب از نظرعقل، فطرت، فلسفۀ حجاب، پاسخ به پرسشها، مسألۀ حجاب برتر و اختلاط زن و مرد.
فصل چهارم: داستانهای آموزنده در رابطه با عفّت و حجاب.
فصل پنجم: گفتار و فتواهای بزرگانی همچون امام خمینی (ره) و بعضی از مراجع تقلید، مسائل و احکام بانوان، در رابطه با حجاب.
مقدمه
حجاب و پوشش برای بانوان ـ به ویژه حجاب برترـ و توجه به حریم عفاف و حراست آن، از اصلیترین سنگر زنان و از مهمترین، عمیقترین و سودمندترین قانون الزامی آفرینش برای آنها و جامعه است، به عبارت روشنتر، حجاب و پوشش، سنگر سعادت، پیروزی و رستگاری زنان و جامعه است، اگر این سنگر آسیب ببیند و یا فرو ریزد، عوامل سعادت، پاکزیستی و شرافت آنها فرو ریخته و موجب آلودگی خود و جامعه خواهند شد.
فصل اول: حجاب از نظر قرآن
ضروری و واجب بودن حجاب برای زنان از نظر قرآن، و گفتار پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امامان (علیهم السلام) و به حکم عقل، اجماع و اتّفاق رأی فقها و علمای اسلام ثابت شده است. در قرآن، برای وجوب حجاب و حدود آن، چهار آیه که بر لزوم حجاب به صراحت دلالت دارد بیان شده است، ولی در مورد حفظ عفّت و پاسداری از حریم آن، در قرآن بیش از ده آیه وجود دارد. آیاتی که به طور صریح، بر وجوب و لزوم اصل حجاب برای زنان دلالت دارند عبارتند از: آیۀ 30 سورۀ نور، 59، 23 و 33 سورۀ احزاب که در این مقاله به ترتیب به بررسی آنان پرداخته شده است.
آیه 30 نور
با توجه به آیه 30 نور همۀ فقها و دانشمندان اسلامی و مفسران، اتّفاق نظر دارند که این آیه دلالت دارد که بر زنان واجب است بدن و موی خود را از نامحرمان بپوشانند، در این آیه به پنج موضوع در رابطه با حجاب و حفظ حریم عفّت، تصریح شده است:
- زنان باید دیدگان خود را ازنگاه به نامحرم فرو خوابانند (یَغضُضنَ مِن اَبصارِهنَّ).
- زنان باید زینت خود را جز آن مقداری که به طور قهری آشکار است، آشکار نسازند.
- زنان باید روسریهای خود را بر سینۀ خود بیفکنند.
- زنان باید زینت خود را جز برای افراد محرم خود آشکار نسازند.
در ادامه، تفسیر آیه الا ماظهر منها توضیح داده شده است. که برای زنان واجب است خود را بپوشانند مگر در دوازده مورد از محارم که پوشش زن در برابر آنها استثنا شده است.
آیات 59، 33، 32سورۀ احزاب
دومین آیهای که بر وجوب رعایت حجاب زنان در برابر نامحرمان دلالت دارد آیه 59 احزاب است. با توجه به معنای لغوی جلباب (روسریهای بلند) و یُدنینَ (در اصل از دنوّ، به معنی نزدیک کردن، منظور این است که زنان باید لباس حجاب را از بدن آزاد و رها نسازند، بلکه به بدن نزدیک کنند و لباس خود را جمع نمایند) وجوب رعایت پوشش مشخص شده است.
در تجزیه و تحلیل آیه 32و 33 این سوره، با توجه به مفهوم لغت تبرّج، هرگونه خودنمایی و جلوهگری زن برای نامحرمان تبرّج است و جایز نیست.
در قرآن به غیر از چهار آیهای که صراحتاً بر وجوب حجاب دلالت دارد، آیات متعدّد دیگری وجود دارد که مفهوم آنها بر وجوب حجاب دلالت میکند. در واقع این آیات به هر حرکتی که زمینه سازِ تهییج هوسهای آلوده و بیعفّتی باشد، هشدار میدهد. مواردی که نویسنده، به آن اشاره کرده و به تحلیل آن پرداخته عبارتند از:
- نهی زنان از کوبیدن پا بر زمین/ آیه 31 سوره نور.
- نهی از سخن گفتن زن با ناز و کرشمه/آیه 32 سوره احزاب.
- اخطار شدید به آسیب رساندن به حریم عفّت/ ایه 60 احزاب.
- مبارزه با چشم چرانی، خود آرایی و خود نمایی/ آیه 30 نور، آیه 19 مؤمن.
- نهی از خود نمایی و خود آرایی زنان بازنشسته/ آیه 60 سوره نور.
- ممنوعیّت ورود به اطاق پدر و مادر بدون اجازه/ آیه 58 و 59 سوره نور.
- ممنوعیّت ورود به خانه مردم بدون اجازه/ آیه 27، 28سوره نور.
- نهی از تهمت و اشاعۀ ناپاکیها/ آیه 23 سورۀ نور.
- مجازات شدید برای گستاخان به حریم عفّت/ ایه 2 سوره نور.
- تمجید از حیای موسی علیه السلام و دختر شعیب علیه السلام/ آیه 26 سوره قصص.
آنان که در عین مسلمان بودن، میگویند در کجای قرآن در مورد حجاب، سخن به میان آمده با دقّت و بررسی این آیات، و آیاتی که صراحت بر وجوب پوشش برای بانوان دارد، به خوبی میتوانند دستورات قران را در مورد حریم عفت و حجاب بشناسند، سپس آن را به خوبی انجام دهند.
فصل دوم: حجاب از نظر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان (علیهم السلام)
در این فصل به ذکر چهل حدیث با ترجمه، بدون شرح، در رابطه با عفّت و حجاب و اموری که به نحوی با آن رابطه دارد میپردازد. این چهل حدیث، شامل:
- ده حدیث دربارۀ نکوهش چشم چرانی و نگاههای آلوده
- ده حدیث در مورد حفظ حجاب و پاکزیستی
- ده حدیث در ستایش غیرت و عفّت
- ده حدیث پیرامون شیوه وچگونگی رفتار در رابطه با عفّت و پوشش میباشد.
از مجموعه چهل حدیث مذکور، دریافت میشود که پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امامان (علیهم السلام) با هشدارها و اخطارهای شدید خود، مسلمانان را به حفظ حراست جدّی از حریم عفّت و حجاب زن و مرد، دعوت و تأکید نمودهاند.
فصل سوم: حجاب از نظر فطرت، عقل و فلسفۀ حجاب
نویسنده در این فصل با توجه به آیه 22 سورۀ اعراف، و روایتی از امیر المؤمنین (علیه السلام) توضیح داده شده است که در نهاد انسان عامل بازدارنده و هدایت کنندهای به نام «حیا» وجود دارد که می خواهد انسانها را از انحرافها بازدارد. و به دنبال آن با توجه به روایت معصوم (علیه السلام) بیان شده است که خصلت «حیا» از عقل و دین جدا نیست. در واقع «حیا» یکی از شعبههای عقل است که او را به سوی حفظ پوشش و عفّت دعوت مینماید. در تکمیل بحث اشارهای به پنج مورد از فلسفۀ حجاب و آثار درخشان آن بیان شده است.
طرفداران برهنگی و کشف حجاب، اشکالاتی را مطرح کردهاند تا با القای شبهه، در دلها تردید ایجاد کنند، نویسنده به آن اشکالات پاسخ داده است. با بیان اینکه قطعاً آزادی دارای مرز و حدّ است، آن آزادی مقدّس است که موجب ضرر و زیان و باعث سلب آزادی دیگران نشود. نویسنده با دلیل اثبات میکند که آزادی زنان به معنای عدم پوشش اسلامی در ملأعام نیست؛ این آزادی را هرگز عقل نمیپذیرد؛ و این آزادی غلط است. حجاب، به معنی پردهنشینی نیست، بلکه به معنی یک پوشش معقول است، زن میتواند با لباس بلند و پوشش اسلامی در صحنهها، از مجلس قانونگذاری گرفته شده تا ادارات و بیمارستانها مشغول کار و تلاش باشد. نویسنده بیان میدارد منظور از حجاب زنان در زمان حضور آنها در اجتماع، لزوماً چادر نیست هر چند با توجه به تفسیر 59 سوره احزاب درفصل اول و با توجه به معنی کلمۀ «جلباب» حجاب برتر میتواند چادر باشد که در یک جامعه، اصلیترین و بهترین شکل مبارزه با تجمّل پرستی، مدگرایی و بدحجابی میباشد و توانایی مقابله با تهاجمهای فرهنگ غرب را دارد .
فصل چهارم: داستانهای آموزنده در رابطه با حجاب و عفّت
در این فصل نویسنده به ذکر بیست و دو نمونه از رویدادها ، به صورت داستانهای حقیقی در مورد عفّت، شهوت و نوع سخن گفتن در زندگی اجتماعی، بیان شده است. و در آخر فصل به بیان حجاب برتر و به بهترین الگوهای زنان مسلمان پرداخته است.
فصل پنجم: پیامها و فتاوای امام خمینی (ره) و علمای دیگر پیرامون پوشش
در این فصل به ذکر مسائلی در رابطه با حجاب، نگاه جایز، نگاه حرام، فیلم، عکس و روابط زن و مرد، طبق فتواهای بزرگان و دانشمندان علوم دینی بحث شده است.
اصل حکم حجاب از ضروریّات است، و منکر آن، حکمِ منکر ضروری را دارد، و منکر ضروری محکوم به کفر است، مگر این که معلوم باشد که منکر خدا یا رسول نیست. در مورد حدود حجاب اسلامی برای زنان، واجب است تمام بدن زن به جز قرص صورت و دستها تا مچ، از نامحرم پوشیده شود، اگر چه با غیر چادر باشد، ولی پوشش با چادر بهتر است، و از لباسهایی که توجّه نامحرم را جلب میکند، باید اجتناب شود. همچنین بر زنانی که صورت و دستها را زینت نمودهاند، واجب است آن را بپوشانند. عطر زدن و استعمال بوی خوش برای بانوان، اگر موجب مفسده و تحریک مردان نامحرم گردد جایز نیست.
ازمطالب گذشته و بررسی ریشهها و زمینهها میتوان به این نتیجه رسید که شناخت ارکان فرهنگ اسلام، نشان دادن الگوهای کامل و سالم و جایگزینی آنها به جای الگوهای دروغین و تقویت ایمان زنان، میتواند زن را از پیروی و گزینش فرهنگ بیگانه نجات دهد و او را از ظاهرگرایی به درون گرایی و دوری از جلوهگریهای ظاهری و فریبنده کشانید.
منابع
محمّدیاشتهاردی، محمّد، معاونت مبارزه با مفاسد اجتماعی ناجا.