زنان برگزیده در اسلام
این مقاله در صدد پاسخ به مشابهات دینی با رویکرد دینی بر اساس علوم نقلی است .
جوانب مختلف موضوع در دیگر علوم نقلی و علوم عقلی |
در برخى روايات، چهار نفر از زنان شايسته را ياد كرده است. امّا از ديگران نفى كمال نشده است.«انّ اللّه تبارك و تعالى اختار من الكلام اربعة و من الملائكة اربعة و من الأنبياء اربعة و من الصادقين اربعة و من الشهداء اربعة و من النّساء اربعة و من الأيّام اربعة و من البقاع اربعاً... و اما خيرته من النساء فمريم بنت عمران و آسية بنت مزاحم امرأة فرعون و فاطمة الزهراء و خديجة بنت خويلد...» [۱]؛ «خداوند از گفتارها چهار سخن، از ملائكه چهار فرشته، از انبياء چهار پيامبر، از صادقان چهار تن، از شهدا چهار نفر، از زنان چهار تن و از سرزمين ها چها قسمت را برگزيد... اما زنان برگزيده عبارتند از: مريم بنت عمران، آسيه بنت مزاحم و همسر فرعون، فاطمه زهرا عليهاالسلام و خديجه دختر خويلد...».
بررسی روایت
همانگونه كه ملاحظه مى شود در اين روايت تنها سخن از برگزيدگان زن نيست بلكه از هر چيزى چهار مصداق بيان شده اند و روشن است كه اين روايت هرگز نفى كمال از غير چهار نفر ياد شده نمى كند بلكه به مصاديق بارز آن اشاره دارد.
نكته ديگر اين است كه در اين موارد هم خصوصياتى كه اين زنان داشته اند، خصوصيات دست نايافتنى براى ديگر زنان نيست بلكه زنان ديگر هم مى توانند با كسب آن صفات به مراحل عالى كمال دست يابند. چنان كه خداوند درباره آسيه بنت مزاحم مى فرمايد:
«وَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ وَ نَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظّالِمِينَ» ؛
«و براى كسانى كه ايمان آوردهاند، خدا همسر فرعون را مَثَل آورده است، آنگاه كه گفت: پروردگارا نزد خود در بهشت خانهاى براى من بساز و مرا از فرعون و كردارش نجات ده و مرا از دست مردم ستمگر برهان».[۲]
با دقّت در آيات فهميده مى شود كه آنچه مريم را به كمال واقعى رساند: پاكدامنى و فرمانبردارى از حق بوده است و آنچه كه آسيه را به كمال رسانيد نيز اعتقاد به توحيد و معاد و بهشت و جهنم، بيزارى از ستمگران، بوده است و اين كمالات براى هر زنى قابل دستيابى است؛ بنابراين همه زنان مى توانند با الگو بردارى از اين چهار زن بزرگ كه از مصاديق راه يافتگان به حد اعلاى كمال هستند، به كمال واقعى دست يابند.
نكته آخر اينكه ما زنانى را داريم كه به كمال رسيده و مورد توجه معصومين عليهم السلام بودهاند مانند امّ سلمه همسر پيامبر صلى الله عليه وآله، زينب كبرى عليهاالسلام، سميّه اولين زن شهيد و...، گرچه در اين روايت از آنان ياد نشده است، چه اينكه كمال و برگزيدگى، امرى نسبى است. [۳]