زن و خانواده در قانون اساسی ایرلند

زن و خانواده در قانون اساسی ایرلند؛ قانون اساسی کشور ایرلند و میزان تمرکز بر مباحث زن و خانواده.

از آنجا که زن و خانواده، دو رکن اصلی جامعه بوده و نقش اساسی آنها در رشد و تعالی انسان غیر قابل انکار است، امروزه، توجه به مباحث مرتبط با حوزه زن و خانواده در سراسر دنیا حائز اهمیت است. از جمله مواردی که در آنها می توان میزان توجه به این مسأله را در کشورهای مختلف بررسی کرد، قوانین اساسی آن کشورهاست. در قانون اساسی اصلاح شده در سال 2019م، کشور ایرلند نیز مباحث تابعیت، واجدین شرایط برای انتخاب، حقوق شخصی، خانواده، آموزش و پرورش، دین، سیاست اجتماعی و حق رأی بیان شده است.

معرفی کشور جمهوری ایرلند

اسم کشور ایر (Éire) که در زبان انگلیسی به آن ایرلند (Ireland) می‌گویند، با نام قدیم هیبرنی (Hibernie)، ریشه ای نامشخص دارد و برای کاربرد آن، استدلال‌های متفاوتی آورده اند. به عنوان مثال، ایر، نامی باستانی است که در یونان قرن پنجم، استفاده شده است. طبق افسانه‌های ایرلندی، ایر یکی از سه نام الهی ایرلند است. کلمه ایرلند، به معنای یک شیرزن یا زن قهرمان داستان‌ها، در ادبیات ایرلندی توسط داستان‌نویسان استفاده شده است. نام رسمی این کشور جمهوری ایرلند است و گاهی با نام ایرلند جنوبی خوانده می‌شود. پایتخت آن دوبلین است که در جزیره ایرلند، در شمال‌غرب قاره‌ اروپا واقع شده‌است. پنج‌ششم جزیره ایرلند، مربوط به این کشور است و در شمال، با بخشی از پادشاهی متحده یعنی ایرلند شمالی، مرز مشترک دارد.اقیانوس اطلس در غرب ایرلند، دریای ایرلند در شرق و دریای کلتی در جنوب و کانال سنت جورج در جنوب‌غربی قرار دارد.

پیشینه‌ی قانون اساسی در ایرلند

مبارزات مردمی در ایرلند، دولت انگلیس را به اعطای حق خود‌مختاری به این کشور مجبور کرد.در 6 دسامبر 1921م، ایرلند به استقلالی محدود دست یافت.تکمیل این استقلال، با تصویب قانون اساسی این کشور در رفراندوم سال 1937م بود. آخرین اصلاحات در قانون اساسی این کشور در سال 2019م بود.

اصول مرتبط با حوزه زن و خانواده

تابعیت

• اصل9

هیچ فردی را نمی‌توان به دلیل جنسیت، از شهروند بودن و تابعیت ایرلندی محروم ساخت.

واجدین شرایط برای انتخاب

• اصل16

1. هر شهروندی که به سن بیست و یک سال رسیده باشد بدون تمایز جنسیتی و همچنین کسی که به وسیله قانون معلول یا ناتوان شناخته نشده باشد، واجد شرایط عضویت در مجلس نمایندگان خواهد بود.
2. حق رأی در انتخابات اعضای مجلس نمایندگان، بدون تمایز جنسیت برای هر شهروند بالای هجده سال وجود دارد.
3. هیچ قانونی حق وضع عدم عضویت در مجمع عمومی ایرلند برای شهروندان و یا محروم ساختن آنان ازحق رأی در انتخابات اعضای مجمع عمومی ایرلند به دلیل جنسیت را ندارد.

حقوق شخصی

• اصل40
• بند3، قسمت سوم

پیش بینی جهت تنظیم زمان ختم بارداری را می توان در قانون تعیین نمود.

خانواده

• اصل41

1. دولت خانواده را واحد اولیه طبیعی و بنیادی جامعه دانسته و آن را به عنوان یک نهاد اخلاقی دارای حقوق مسلم و غیرقابل توصیف، مقدم و برتر از همه قوانین مثبت می‌شناسد.
2. دولت در قانون اساسی و مرجع خود، حمایت از خانواده را به عنوان مبنای ضروری نظم اجتماعی و رفاه ملت و دولت تضمین می‌کند.
3. دولت معتقد است که زن با زندگی خود در خانه، حامی دولت در دست‌یابی به منافع کثیر خواهد بود.
4. بنابراین، دولت تا حصول اطمینان باید تلاش کند که مادران به دلیل ضرورت اقتصادی، مجبور به انجام کار و غفلت از وظایف خود در خانه نباشند.
5. دولت متعهد می‌شود که با مراقبت ویژه از نهاد ازدواج که خانواده بر آن بنا شده است حمایت نموده و از آن در برابر تعدی محافظت کند.
6. صدور انحلال نکاح در دادگاه تعیین شده توسط قانون، فقط زمانی است که دادگاه متقاعد شود: الف: در تاریخ شروع رسیدگی، زوجین برای مدتی یا حداقل چهار سال در طول پنج سال گذشته از یکدیگر جدا زندگی کرده باشند. ب: هیچ چشم انداز معقولی برای آشتی بین زوجین وجود نداشته باشد. ج: مقرراتی که بنابر تشخیص دادگاه با توجه به شرایط موجود یا مناسب برای همسران، فرزندان هر یک از آنها یا هر دو و هر شخص دیگری که در قانون مقرر شده است، ایجاد می‌شود. د: رعایت شرایط دیگری که در قانون مقرر شده است.
7. امکان به رسمیت شناختن ازدواج فسخ شده بر اساس قانون مدنی کشوری دیگر، طبق قانون دولت وجود دارد.
8. طبق قانون ازدواج بین دو نفر بدون تفاوت جنسیت امکان پذیر است.

آموزش و پرورش

• اصل42

1. دولت تصدیق می‌نماید که مربی اصلی و طبیعی کودک خانواده است و تضمین می‌کند که به حق و وظیفه مسلم والدین برای تأمین تربیت دینی، اخلاقی، فکری، جسمی و اجتماعی فرزندان بر حسب امکاناتشان احترام بگذارد.
2. والدین می‌توانند آموزش به فرزندان را در خانه‌های خود یا مدارس خصوصی یا مدارسی که توسط دولت به رسمیت شناخته شده یا تأسیس شده، ارائه دهند.
3. دولت والدین را با نقض آزادی عقیده و ترجیحات قانونی ملزم نخواهد کرد که فرزندان خود را به مدارسی که توسط دولت تأسیس شده است یا به هر نوع مدرسه‌ای که دولت تعیین کرده، بفرستند.
4. با این حال، دولت باید به عنوان حافظ منافع عمومی، با توجه به شرایط واقعی، دست کم تعلیمات اخلاقی، فکری و اجتماعی را برای فرزندان خواهان باشد.

دین

• اصل44

1. آزادی عقیده، حرفه و مذهب آزادی که تابع نظم و اخلاق عمومی است، برای هر شهروند تضمین شده است.
2. دولت نباید هیچ گونه عدم صلاحیت و یا تبعیضی را بر اساس مسلک، عقیده یا موقعیت مذهبی اعمال کند.

سیاست اجتماعی

• اصل45
• بند دوم

سیاست دولت، برای تامین امنیت شهروندان اعم از زن و مرد، حق برخورداری از وسایل معیشت کافی به طور مساوی است تا از طریق مشاغل خود ابزاری برای تأمین معقول نیازهای خانگی خود بیابند.

• بند چهارم

• الف: دولت متعهد می شود که با مراقبت ویژه از منافع اقتصادی اقشار ضعیف جامعه محافظت کند و در صورت لزوم در حمایت از افراد ناتوان، بیوه، یتیم و سالمند مشارکت داشته باشد.
• ب: تلاش دولت برای حصول اطمینان جهت عدم سوء استفاده از قدرت و سلامت کارگران، مردان و زنان و سن کودکان خواهد بود و اینکه شهروندان به دلیل ضرورت اقتصادی مجبور نشوند که به فعالیت‌های نامتناسب با جنسیت، سن یا قدرت خود بپردازند.

حق رأی

• اصل47
• بند3

هر شهروندی که در انتخابات اعضای مجلس نمایندگان حق رأی دارد، حق رأی دادن در همه پرسی را خواهد داشت.

منابع

• آشنایی با ایرلند، وب سایت دانشیاری؛ تاریخ بازدید: 6 بهمن 1401
• ایرلند/به سعی و اهتمام ولی کوزه گر کالجی؛ [به سفارش] دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه وضعیت نشر: تهران: وزارت امور خارجه، اداره نشر، ۱۳۹۲ش. تاریخ بازدید: 6 بهمن 1401
• قانون اساسی ایرلند(انگلیسی)، وب سایت ISB تاریخ بازدید: 6 بهمن 1401
• واژه ایرلند، در وب سایت ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 23دی 1401ش.