زن و خانواده در قانون اساسی بلغارستان

زن و خانواده در قانون اساسی بلغارستان؛ قانون اساسی کشور بلغارستان و میزان تمرکز بر مباحث زن و خانواده.

از آنجا که زن و خانواده، دو رکن اصلی جامعه بوده و نقش اساسی آنها در رشد و تعالی انسان غیر قابل انکار است، امروزه، توجه به مباحث مرتبط با حوزه زن و خانواده در سراسر دنیا حائز اهمیت است.

از جمله مواردی که در آنها می توان میزان توجه به این مسأله را در کشورهای مختلف بررسی کرد، قوانین اساسی آن کشورهاست. در قانون اساسی کشور بلغارستان مصوب1991م نیز در این حوزه، مباحث حکومت قانون، حقوق بشر، کرامت انسانی، آزادی، برابری، انتخابات، حق رأی، خانواده، زندگی، آزادی و صداقت شخصی، حریم خصوصی، خانه، ازدواج، والدین و فرزندان مطرح شده است.

معرفی کشور جمهوری بلغارستان

یکی از کشورهای جنوب شرقی اروپا، کشور جمهوری بلغارستان است که در منطقه بالکان، بخش شرقی قرار دارد. مساحت این کشور، ۹۹۴، ۱۱۰ کیلومتر مربع، دارای حکومت جمهوری و شهر صوفیه پایتخت آن است.

این کشور دارای مرز مشترک با کشورهای مقدونیه، یونان، ترکیه، صربستان و رومانی است و بلغاری، زبان رسمی آن است. جمعیت بلغارستان حدود ۸ میلیون نفر و ٪۸۳ جمعیت آن را بلغارها تشکیل می دهند. سهم ترک‌ها و کولی‌ها از جمعیت این کشور ۱۰٪ است.

آیین ارتدوکس، از فرقه‌های مسیحیت با 76٪ بیشترین پیرو را در این کشور دارا می باشد.۱۰٪ جمعیت را مسلمانان و حدود ۱۲ درصد بی‌دین هستند. راه‌یابی اسلام به جمهوری بلغارستان، همزمان با فتوحات عثمانی‌ها در شرق اروپا و در قرن ۱۴ میلادی بود.

محرک جنبش‌های پان اسلاویسم در بلغارستان علیه عثمانی‌ها، انقلاب کبیر فرانسه بود و استقلال آن پس از ۵ قرن با خروج عثمانی‌ها، به تحقق پیوست. سقوط حزب کمونیستی بلغارستان از قدرت در سال ۱۹۸۹م پس از سقوط شوروی بود. پس از فروپاشی کمونیسم و در دوره جدید، بسیاری از حقوق بنیادین برای اقلیت ترک و مسلمان، براساس قوانین مصوب در ۱۹۹۱م/۱۳۷۰ش، به رسمیت شناخته شد.

پیشینه‌ی قانون اساسی بلغارستان

قانون عالی و اساسی هر کشور، قانون اساسی آن کشور می باشد. قانون اساسی جمهوری بلغارستان ، مبنایی برای توسعه دموکراسی در این کشور و عملکرد بدون اشکال نهادهای دموکراتیک است. در این قانون، ارزش های آزادی، صلح، انسان‌گرایی، برابری، عدالت، در نظر گرفتن حقوق و امنیت مد نظر قرار گرفته است.

اصول مرتبط با حوزه زن و خانواده

حقوق بشر

• بند 2 اصل4

جمهوری بلغارستان زندگی، حیثیت و حقوق فردی را تضمین و باید شرایط مساعد برای رشد آزادانه فردی و جامعه مدنی را ایجاد نماید.

کرامت انسانی، آزادی، برابری

• اصل6

1. همه افراد آزاد به دنیا می‌آیند و از نظر ارزش و حقوق برابر هستند.
2. همه شهروندان در مقابل قانون برابر هستند. هیچ امتیاز یا محدودیتی در حقوق بر اساس نژاد، ملیت، قومیت، هویت شخصی، جنسیت، منشأ، مذهب، آموزش، عقیده، وابستگی سیاسی ، موقعیت شخصی یا اجتماعی یا وضعیت ملکی وجود ندارد.

انتخابات، حق رأی

• اصل10

کلیه ی انتخابات و همه پرسی ملی و محلی بر اساس رأی همگانی، برابر و مستقیم و با رأی مخفی برگزار می‌گردد.

خانواده

• اصل14

خانواده، مادری و کودکی از حمایت دولت و جامعه برخوردار است.

آزادی و صداقت شخصی

• اصل30

برخورداری از آزادی شخصی و مصونیت، حق هر انسانی است.

حریم خصوصی

• اصل32

حریم خصوصی شهروندان از تعرض مصون است. همه حق دارند در برابر هرگونه مداخله غیرقانونی در امور خصوصی یا خانوادگی و علیه تجاوز به عرض، آبرو و حیثیت خود پشتیبانی شوند.

ازدواج

• اصل46

1. ازدواج یک اتحاد آزادانه بین زن و مرد است. فقط ازدواج مدنی(عرفی)، مشروع می‌باشد.
2. زوجین دارای حقوق و تعهدات مساوی در خانواده، رابطه زناشویی و ازدواج خواهند بود.
3. قانون، صیغه نکاح و شرایط و ترتیب انعقاد و فسخ آن و کلیه روابط خصوصی و مادی زوجین را تعیین می‌کند.

والدین، فرزندان

• اصل47

1. تعلیم و تربيت اطفال تا رسيدن به سن قانوني حق و وظيفه والدين آنهاست و از طرف دولت مساعدت خواهند شد.
2. مادران در دولت، مورد توجه هستند و از مرخصی قبل و پس از زایمان، مراقبت رایگان زایمان، تسهیل شرایط کاری و سایر کمک‌های اجتماعی برخوردار خواهند بود.
3. فرزندانی که خارج از ازدواج به دنیا می آیند از حقوق مساوی با متولدین ازدواج برخوردار خواهند بود.
4. کودکان رها شده از حمایت دولت و جامعه بهره خواهند برد.
5. شرایط و نحوه محدودیت یا تعلیق حقوق والدین به موجب قانون تعیین می‌شود.

منابع

• قانون اساسی جمهوری بلغارستان؛ در وب سایت ونیز. تاریخ بازدید: 7 بهمن 1401ش.
• مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قوانین و مقررات، قانون اساسی بلغارستان(انگلیسی)، تاریخ بازدید: 24 دی 1401ش.
• واژه بلغارستان، در وب سایت ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 24 دی 1401ش.