زن و خانواده در قانون اساسی ایران
قانون اساسی ایران، برترین سند حقوقی کشور و راهنمای تنظیم سایر قوانین در ایران.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مبحث زن و خانواده پرداخته است. به دلیل اهمیت این قانون نسبت به قوانین دیگر، پرداختن به زن و خانواده در این قانون دارای اهمیت است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وظایف دولت در راستای تامین حقوق افراد اعم از زن و مرد، بررسی حقوق زنان و یکسانی زن و مرد تبیین و بررسی شده است.
خانواده در قانون اساسی ایران
خانواده کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه و اولین نهاد اجتماعی است که با ازدواج مرد و زن شکل می گیرد.[۱] در جوامع اسلامی، مهم ترین هدف خانواده بقای نسل است.[۲] این نهاد اجتماعی نیازمند تبیین حقوق و تکالیف است که در قانون اساسی این تبیین صورت گرفته است.[۳] اصل ۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: از آنجا که خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی است، همه قوانین و مقررات و برنامهریزیهای مربوط باید در جهت آسانکردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد.[۴]
وظایف دولت در قانون اساسی برای تامین حقوق افراد
اصل ۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم قانون اساسی که ناظر برکرامت و ارزش والای انسان و آزادی توام با مسوولیت او دربرابر خدا است،[۵]همه امکانات خود را برای امور زیر به کار برد:
- ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوی و مبارزه با کلیه مظاهر فساد و تباهی.[۶]
- بالا بردن سطح آگاهیهای عمومی در همه زمینهها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانههای گروهی و وسایل دیگر.[۷]
- آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمام سطوح، و تسهیل و تعمیم آموزش عالی.[۸]
- تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار در تمام زمینههای علمی، فنی، فرهنگی و اسلامی از طریق تاسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان.[۹]
- طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب.[۱۰]
- محو هر گونه استبداد و خودکامگی و انحصارطلبی.[۱۱]
- تامین آزادیهای سیاسی و اجتماعی در حدود قانون.[۱۲]
- مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش.[۱۳]
- رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینههای مادی و معنوی.[۱۴]
- ایجاد نظام اداری صحیح و حذف تشکیلات غیر ضرور.[۱۵]
- تقویت کامل بنیه دفاع ملی از طریق آموزش نظامی عمومی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی و نظام اسلامی کشور.[۱۶]
- پیریزی اقتصادی صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینههای تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه.[۱۷]
- تامین خودکفایی در علوم و فنون صنعت و کشاورزی و امور نظامی و مانند اینها.[۱۸]
- تامین حقوق همهجانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون.[۱۹]
- توسعه و تحکیم برادری اسلامی و تعاون عمومی بین همه مردم.[۲۰]
- تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمان و حمایت بیدریغ از مستضعفان جهان.[۲۱]
- اصل سوم قانون اساسی، دولت جمهوری اسلامی ایران را موظف نموده حقوق همه جانبه افراد اعم از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون را تأمین نماید.[۲۲]
اصل یکسانی زن و مرد در قانون اساسی ایران
اصل 20 همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.[۲۳]
اصل حقوق زنان در قانون اساسی ایران
اصل21
دولت موظف است حقوق زن را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید و امور زیر را انجام دهد:
- ایجاد زمینههای مساعد برای رشد شخصیت زن و احیای حقوق مادی و معنوی او.[۲۴]
- حمایت مادران، بالخصوص در دوران بارداری و حضانت فرزند، و حمایت از کودکان بیسرپرست.[۲۵]
- ایجاد دادگاه صالح برای حفظ کیان و بقای خانواده.[۲۶]
- ایجاد بیمه خاص بیوگان و زنان سالخورده و بی سرپرست.[۲۷]
- اعطای قیمومت فرزندان به مادران شایسته در جهت غبطه آنها در صورت نبودن ولی شرعی.[۲۸]
پانویس
- ↑ واژه خانواده، در وب سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید 11دیماه1401ش.
- ↑ واژه خانواده، در وب سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید 11دیماه1401ش.
- ↑ [ https://rihu.ac.ir/fa/book/36978/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%7Cهدایت نیا، فرج الله، حقوق خانواده در جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ص25، فروردین 1398ش، تاریخ بازدید11 دیماه 1401ش.]
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- ↑ اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
منابع
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 11 دیماه 1401ش.
- واژه «خانواده»، در وب سایت ویکی فقه، تاریخ بازدید 11دیماه1401ش.
- هدایت نیا، فرج الله، حقوق خانواده در جمهوری اسلامی ایران، در وب سایت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ص25، فروردین 1398ش، تاریخ بازدید11 دیماه 1401ش.