شبهه اطاعت از زنان

بیان شبهه

در روايت آمده است: هر كه از زن خود اطاعت كند، خدا او را با صورت در آتش مى‏ اندازد. حال باید بررسی کرد که نسبت این روایت با شانیت و کرامت زنان چگونه است؟

روایت

اين جمله بخش ناقصى از يكى از عبارت‏ هاى وصيت‏نامه مفصّلى است كه پيامبر اسلام صلى‏ الله‏ عليه ‏و‏آله به اميرالمؤمنين عليه‏ السلام نموده ‏اند: «عن النّبى صلى‏ الله ‏عليه ‏و‏آله قال يا على! اوصيك بوصية فاحفظها فلا تزال بخير ما حفظت وصيتى... يا على: من أطاع امرأته أكبه الله على وجهه فى النّار. فقال على عليه ‏السلام: وما تلك الطّاعة؟ قال: يأذن فى الذّهاب إلى الحمامات، و العرسات، و النائحات ولبس ثياب الرّقاق. يا على إنّ اللّه‏ تبارك و تعالى قد أذهب بالاسلام نخوة الجاهلية وتفاخرهم بآبائهم ألا و إنّ النّاس من آدم، و آدم من تراب، وأكرمهم عنداللّه‏ أتقاهم» ؛ «پيامبر صلى ‏الله‏ عليه ‏و‏آله به على عليه ‏السلام فرمود: اى على! به تو وصيّت مى ‏كنم پس آن را حفظ كن و انجام بده. و تا زمانى كه به وصيّتم عمل مى‏ كنى در خوبى و سلامت خواهى بود... (آن‏گاه سفارش‏هايى را بيان كرد و سپس فرمود:) اى على! اگر مردى، همسرش را اطاعت كند خداوند او را با صورت در آتش مى‏ افكند. على عليه‏ السلام سؤل كرد: آن چه اطاعتى است كه چنين عاقبت سويى دارد؟ فرمود: اينكه مرد به همسرش اجازه دهد به گرمابه‏ ها برود، به مجالس جشن و شادى برود، به مجالسى كه نوحه‏ سرايى مى ‏كنند برود، و اجازه دهد كه لباس‏هاى بدن ‏نما بپوشد. اى على! خداوند تبارك و تعالى، به وسيله اسلام، خودنمايى و فخرفروشى به پدرانشان در جاهليت را از بين برد، همانا مردم از آدمند و آدم هم از خاك، و گرامى‏ ترين آنان نزد خداوند با تقواترينشان است».

تحلیل و بررسی روایت

منظور حضرت از گرمابه‏ ها و مجالس عروسى و...، مجالسى است كه به سبك جاهليت است و زنان در برابر مردان با ناز و فخرفروشى به خودنمايى مى‏ پردازند. بديهى است كه اسلام هرگز به چنين كارى اجازه نمى‏ دهد و چنين مردانى كه زمينه آلوده شدن محيط جامعه و زندگى خويش را فراهم مى‏ كنند مجازات خواهد كرد.

لازم به ذكر است كه روايت مزبور با توجه به ذيل آن، مواردى كه زن با حفظ حجاب و دستورات دينى به جلسات شادى ‏آفرين و يا سوگوارى و... مى ‏رود و قصد خودنمايى و فخرفروشى نيز ندارد را شامل نمى‏ شود.

همچنين در روايت ديگرى كه از پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏آله نقل شده است آمده است: «... و المرأة إذا خرجت من باب دارها متزيّنة متعطّرة و الزّوج بذلك راض يبنى لزوجها بكلّ قدم بيت فى النّار...» ؛ «... و هنگامى كه زن از خانه خارج مى‏ شود در حالى كه خود را زينت كرده و خوشبو نموده است و شوهرش نيز به اين كار او راضى است؛ هر قدمى كه آن زن برمى ‏دارد، خانه‏ اى در آتش براى همسرش بنا مى‏ كند».

حال اگر مردى زمام امور زندگى را به دست همسرش بسپارد و يا اجازه هركار نامشروعى را به وى داده و در تمام امور از وى اطاعت نمايد، طبيعى است كه زندگى به صورت عاقلانه اداره نمى ‏شود و چه بسا به سرمنزل مقصود هم نخواهد رسيد. چنان كه در بعضى از روايات آمده است: «زنان دام‏هاى شيطان هستند» .

نتیجه گیری

بديهى است اين‏گونه روايات، در مقام هشدار به مردان در نحوه برخورد و رفتار آنان نسبت به زنان است. يعنى اگر بخواهيد سرگرم امور واهى، لهو و لعب و لذائذ زودگذر شويد، شيطان نيز اين امور را براى شما زينت مى‏ بخشد و گرايش به زن را در شما بيشتر مى‏ كند. بنابراين يكى از بهترين دام‏هاى شيطان، براى ربودن ايمان مردان، ايجاد گرايش بيش از حد آنان به زنان و بزرگ جلوه دادن جذبه‏ هاى زنان براى مردان است. پس از اين حديث، مى‏ توان دو هشدار برداشت كرد: 1. هشدار به مردان، 2. هشدار به زنان. بدين بيان كه زنان هم مراقب رفتار خويش باشند تا با جلوه‏گرى و رفتارهاى دلفريب خويش موجب جلب بيگانگان نشوند كه در اين صورت بازيچه شيطان قرار خواهند گرفت.

جستارهای وابسته

• زن و زمینه سازی گناه مردان
• ولایت عامه زن
• شبهه مکر زنان
• شبهه المرأه عقرب