قانون تسهیل ازدواج جوانان

قانون تسهیل ازدواج جوانان؛ قانون مصوب در راستای حمایت و تسهیل ازدواج جوانان.

قانون تسهیل ازدواج جوانان مشتمل بر سیزده ماده و چهار تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و هفتم آذر ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و چهار توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 27/9/1384 به تایید شورای نگهبان رسید. این قانون به مجموعه الزامات ارکان دولت در تسهیل ازدواج جوانان پرداخته است.

تسهیلات ازدواج

تسهیلات به معنی یاری کردن، آسودگی و راحتی است. تسهیلات دولتی، یک برنامه رسمی کمک مالی از سوی دولت است که تمام زیر مجموعه‌های دولت، ملزم به رعایت کردن آن هستند.

تکلیف دولت در ایجاد صندوق اندوخته ازدواج

ماده 1: به منظور توانمندسازی جوانان برای تشکیل خانواده، دولت مکلف است صندوق اندوخته ازدواج جوانان را ایجاد نماید. اساسنامه صندوق شامل ماهیت صندوق، منابع مالی، ارکان، شرح وظایف صندوق و نحوه عضویت در آن ظرف سه ماه از تصویب این قانون توسط دولت تهیه و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه می‌شود.

کمک دولت به مزدوجین نیازمند

ماده 2: دولت مکلف است علاوه بر استفاده از منابع بودجه سنواتی پیش‌بینی شده، از محل «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» به مزدوجین نیازمند به اجاره مسکن، حسب تشخیص کمیته سامان ازدواج با توجه به امکانات صندوق، وام ودیعه مسکن پرداخت کند.

احداث مسکن موقت

ماده 3: با تاکید بر روش‌های انبوه‌سازی، کوچک‌سازی، ارزان‌سازی و استفاده از روش‌های نوین ساخت در امر مسکن، دولت مکلف است علاوه بر بهره‌مندی از تسهیلات متداول و رایج فعلی(انبوه‌سازی و اجاره به شرط تملیک) از طریق نهادهای عمومی نظیر شهرداری و اوقاف و امور خیریه و با بهره‌گیری از همکاری و امکانات وزارت مسکن و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و استفاده از زمین‌های دولتی یا زمین‌های اهدایی خیرین، واحدهای ساختمانی به عنوان «مسکن موقت» احداث کرده و آنها را در اختیار زوج‌های جوان با اجاره مناسب قرار دهد مدت استفاده هر زوج متقاضی از این واحدها حد اکثر سه سال است.

خدمات برگزاری مراسم ازدواج و کمک به زوجین بیکار

ماده 4: تمهیدات دولت در راستای تهیه مکان برگزاری مراسم ازدواج و حمایت از زوجین بیکار عبارتند از:

• الف: کلیه دستگاه‌های دولتی، نهادهای عمومی و شهرداری‌های دارای تسهیلات رفاهی، فرهنگ‌سرا و تالار، باشگاه و اردوگاه موظفند با هماهنگی کمیته سامان ازدواج، فضاهای مذکور را برای برگزاری جشن و مراسم ازدواج در اختیار زوج‌های واجد شرایط قرار دهند.
• ب: به هر یک از خانواده‌های جوان عضو صندوق که هیچیک از زوجین اشتغال به کار یا منبع درآمدی نداشته باشند، حد اکثر تا مدت دو سال پس از تاریخ ازدواج مبلغی به عنوان کمک هزینه زندگی به صورت قرض‌الحسنه پرداخت می‌گردد. سقف مبلغ مذکور را کمیته سامان ازدواج متناسب با سرمایه صندوق تعیین خواهد نمود.

فرهنگسازی و ترویج الگوهای مطلوب ازدواج

ماده 5: دولت مکلف است به منظور تکریم و ترویج سنت حسنه نبوی ازدواج، فرهنگ‌سازی و ترویج الگوهای مطلوب، با استفاده از امکانات رسانه ملی و دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی اقدامات ذیل را انجام دهد.

• الف: تصحیح باورها و آداب و رسوم مانع و مزاحم ازدواج جوانان در مناطق کشور.
• ب‌: تشویق جوانان و خانواده‌ها به برپایی جشن‌های گروهی و کاهش هزینه‌های تشریفات مراسم ازدواج.
• پ: روز اول ذی‌الحجه(روز ازدواج امیرالمومنین «ع» و فاطه زهرا «س») به عنوان روز ازدواج جوانان نامگذاری شود.
• ت‌: طرح مباحث مربوط به چگونگی تشکیل خانواده و روش‌ها و آداب همسرگزینی و ازدواج آسان و شرعی از طریق رسانه‌های گروهی، صدا و سیما، کتب درسی مقطع متوسطه(سال سوم و پیش دانشگاهی) و آموزش عالی.

نحوه نظارت بر حسن اجرای قانون

ماده 6: دولت موظف است به منظور سامان فعالیت‌های ازدواج در استان‌ها و نظارت بر روند اجرایی این قانون در کلیه فرمانداری‌ها، کمیته سامان ازدواج متشکل از فرماندار، امام جمعه شهر و رئیس شورای شهر تشکیل دهد.

• تبصره 1: این کمیته حسب مورد می‌تواند از شخصیت‌های حقیقی و حقوقی جهت شرکت در جلسات و تصمیم‌گیری‌های ذی‌ربط دعوت به عمل آورد.
• تبصره 2: کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط موظف به همکاری با این کمیته هستند.
• تبصره 3: استانداران موظفند پس از دریافت گزارش اقدامات کمیته‌ها، نتیجه را از طریق دولت به تفکیک هر استان به صورت سالانه به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گزارش کنند.

اقدامات وزارت دفاع برای تشویق به ازدواج

ماده 7: به منظور رفع موانعی که باعث تاخیر ازدواج می‌گردد و تشویق و ترغیب جوانان به ازدواج و تشکیل خانواده، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مکلف است پس از موافقت فرمانده کل نیروهای مسلح اقدامات ذیل را انجام دهد.

• الف: تعیین محل خدمت سربازان متاهل در نزدیک‌ترین پادگان و مرکز نظامی محل سکونت.
• ب: پرداخت مستمری به میزان حداقل دو برابر سربازان مجرد به سربازان متاهل که میزان افزایش مستمری متاهلین از محل صندوق اندوخته ازدواج جوانان تامین می‌گردد.

لزوم تهیه و تصویب طرح جامع مشاوره ازدواج

ماده8: دولت موظف است طرح جامع آموزش و مشاوره قبل و بعد از ازدواج مشتمل بر برنامه‌های: مشاوره برای همسریابی، تشکیل خانواده، آماده‌سازی زوج‌های جوان برای آغاز زندگی مشترک، آشنایی با حقوق خانوادگی و اخلاق همسرداری و آمادگی برای داشتن فرزند را تهیه و ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون به مجلس ارائه دهد.

اولویت متاهلین در دریافت تسهیلات

ماده 9: دولت مکلف است متاهلین واجد شرایط را در اولویت دسترسی به فرصت‌های شغلی، وام اشتغال و وام مسکن قرار دهد.

ساخت خوابگاه برای دانشجویان متاهل

ماده 10: وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر موسسات دارای مرکز آموزشی، موظفند در چارچوب بودجه سنواتی نسبت به ساخت و واگذاری خوابگاهها برای متاهلین اقدام لازم را معمول دارند و همچنین نسبت به پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانشجویان متاهل به میزان دو برابر دانشجویان مجرد، که افزایش آن از محل صندوق اندوخته ازدواج جوانان تامین میشود، اقدام نمایند.

تبصره: دانشجویان متاهل رشته‌های پزشکی مجازند قبل از انجام خدمت سربازی و طرح خدمت نیروی انسانی در آزمون دوره‌های تخصصی شرکت کنند.

نحوه تصویب آیین نامه اجرایی

ماده 11: آئین‌نامه اجرایی این قانون پس از تصویب اساسنامه صندوق توسط مجلس شورای اسلامی، ظرف مدت سه ماه توسط دولت تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.

نحوه گزارش عملکرد دولت

ماده 12: گزارش اجرای این قانون هر شش ماه یکبار توسط دولت تهیه و به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌شود.

مسئولین حسن اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان

ماده 13: وزرای امور اقتصادی و دارایی، مسکن و شهر سازی و کشور در موارد مرتبط مسوول حسن اجرای این قانون در برابر مجلس شورای اسلامی می‌باشند.

منابع

• قانون تسهیل ازدواج جوانان، در وب سایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 16 اسفند 1401ش.
• واژه تسهیلات در وب سایت دیکشنری آبادیس، تاریخ بازدید:16 اسفند1401ش.
• یاراحمدی، مسعود و حری، حمیدرضا،مقاله کنفرانسی با عنوان: ارائه تسهیلات بلانکی برای زوجین بر اساس شرایط گروه سنی آنان در جهت کاهش و تاخیر سن ازدواج، کنفرانس بین المللی اقتصاد، حسابداری، مدیریت و علوم اجنماعی، در وب سایت سیویلیکا، 1393ش، تاریخ بازدید: 16 اسفند1401ش.