قوانین اشتغال

از ویکی‌جنسیت

قوانین اشتغال؛ مجموعه قوانین و مقررات مربوط به حق اشتغال افراد.

به دلیل اهمیت اشتغال و ارتباط مستقیم با تشکیل خانواده و به تبع آن قدرت تامین معاش و رفاه خانواده، این مقاله، آزادی انتخاب شغل و اهمیت آن در قوانین: اساسی، کار، مدنی، اعلامیه جهانی حقوق بشر و اعلامیه حقوق بشر اسلامی را بررسی کرده است.

حمایتگری قانون از افراد

اصل 20 قانون اساسی بیان می‌کند: قانون اساسی همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.[۱]

مصونیت اشتغال

اصل22 قانون اساسی بیان می‌کند: حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است، مگر در مواردی که قانون تجویز کند.[۲]

آزادی اشتغال

اصل ۲۸ قانون اساسی بیان می‌کند: هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند.[۳]دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون، برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید.[۴]

ماده ۶ قانون کار بیان می‌کند: بر اساس بند چهار اصل چهل و سوم و بند شش اصل دوم و اصل نوزدهم، بیستم و بیست و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اجبار افراد به کار معین و بهره کشی از دیگری ممنوع و مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند این‌ها سبب امتیاز نخواهد بود و همه افراد اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و هر کس حق دارد شغلی را که به آن مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند.[۵]

بند الف ماده 23 اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان می‌کند: هر کس حق دارد کار کند، کار خود را آزادانه انتخاب نماید، شرایط منصفانه و رضایت بخشی برای کار خواستار باشد و در مقابـل بیکاری مورد حمایت قرار گیرد.[۶]

اشتغال در اعلامیه حقوقی بشر اسلامی

ماده ۱۳ اعلامیه حقوقی بشر اسلامی، بیان می‌کند: کار، حقی است که باید دولت و جامعه برای هرکسی که قادر به انجام آن است، تضمین کند و هر انسانی آزادی انتخاب کار شایسته را دارد به گونه‌ای که هم مصلحت خود و هم مصلحت جامعه برآورده شود.[۷]هر کارگری حق دارد از امنیت و سلامت و دیگر تأمین‌های اجتماعی برخوردار باشد و نباید او را به کاری که توانش را ندارد واداشت یا او را به کاری اکراه نمود یا از او بهره‌کشی کرد یا به او زیان رساند و هر کارگری بدون فرق میان مرد و زن، حق دارد که مزد عادلانه در مقابل کاری که ارائه می‌کند سریعاً دریافت نماید و نیز حق استفاده از مرخصی‌ها و پاداش‌ها و ترفیعات استحقاقی را دارد و در عین حال موظف است که در کار خود اخلاص و درست‌کاری داشته باشد و اگر کارگران با کارفرمایان اختلاف پیدا کردند دولت موظف است برای حل این اختلاف و از بین بردن ظلم و اعاده حق و پایبندی به عدل بدون این که به نفع طرفی عدول کند، دخالت نماید.[۸]

پانویس

  1. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب‌ سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
  2. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب‌ سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
  3. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب‌ سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
  4. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب‌ سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
  5. قانون کار جمهوری اسلامی ایران، در وب‌ سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
  6. اعلامیه جهانی حقوق بشر، در وب سایت ایران
  7. اعلامیه حقوق بشر اسلامی، در وب سایت ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران
  8. اعلامیه حقوق بشر اسلامی، در وب سایت ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران

منابع

  • اعلامیه جهانی حقوق بشر، در وب سایت ایران، تاریخ بازدید: 29 دیماه 1401ش.
  • اعلامیه حقوق بشر اسلامی، در وب سایت ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، تاریخ بازدید: 29 دیماه 1401ش.
  • قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در وب‌ سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 28 دیماه 1401ش.
  • قانون کار جمهوری اسلامی ایران، در وب‌ سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: 28 دیماه 1401ش.