ماهنامه زنان
 | |
| سردبیر | شهلا شرکت |
|---|---|
| دسته‌بندی | مجله بانوان |
| بسامد | ماهانه |
| شمارگان | 152 |
| نخستین شماره | بهمن 1370 |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
ماهنامه زنان نشریه‌ای اجتماعی است، که یکبار در ماه به صاحب امتیازی و مدیرمسئولی شهلا شرکت منتشر می‌شد. امتیاز این ماهنامه در بهمن ماه ۱۳۸۶ لغو شد. در اوایل خرداد ۱۳۹۳، نشریه زنان امروز به مدیرمسئولی شهلا شرکت منتشر شد که برخی آن را به مثابه بازگشت ماهنامه زنان دانستند.[۱]
دوره انتشار
این ماهنامه از مجلات اختصاصی زنان در ایران بود و به مدت ۱۶ سال، از بهمن سال ۱۳۷۰ تا دی ۱۳۸۶ با ۱۵۲ شماره در ایران منتشر شد. به گفته بی‌بی‌سی، در نیمه اول دهه ۱۳۷۰، مجله زنان در کنار نشریاتی چون ماهنامه کیان، ماهنامه آدینه، پیام امروز، ایران فردا، دنیای سخن و جامعه سالم از نشریه‌های جریان روشنفکری ایران به‌شمار می‌رفت.مسئولان ماهنامه زنان این مجله را «تنها ماهنامه فمینیستی ایران» می‌خواندند.
بخش‌ها
از درون جامعه: شامل مقالات و گزارش‌هایی از اتفاقاتی که در خصوص موضوع زنان اتفاق افتاده‌است یا زندگی زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هنر: معرفی هنرمندان زن یا هنرمندانی که موضوع هنر خود را زنان انتخاب کرده‌اند. فرهنگ و اندیشه: مقالاتی در مورد وضعیت و مسایل عمومی زنان. ادب: شامل مقالاتی دربارهٔ ادبیات و یک داستان کوتاه در هر شماره. دانش زندگی: دانستنی‌هایی که برای زندگی و سلامت روحی و جسمی زنان مفید است. چشم‌انداز :اطلاعات رسمی جمع‌آوری شده در مورد زنان از صفحه حوادث روزنامه‌ها گرفته تا کتاب‌های چاپ شده و سازمان‌های زنان. خبر: اخبار حوزه زنان را پوشش می‌دهد.
بررسی محتوایی ماهنامه زنان
گردانندگان ماهنامه "زنان" متأثر از تفاسیر غربی و بینش تاریخی اروپا نسبت به بانوان، معتقدند که در دنیای امروز به زن به عنوان شخصیتی غیر مستقل و وابسته به وجود مردان نگاه می شود که به خاطر نادانی و خوردن سیب سرخ گناه باید تاوان نقصان عقل خود را بپردازد: « در دنیای ما، زن از دامان آفرینش، یکراست به صحنه ای ساختگی می کشانند. یک قهرمان اصلی – با حقانیت و اقتدار کمال- و شخصیت دوم که از روزهای آغازین به سبب نادانی، سیب سرخ گناه را خورده است، پس تا دنیا باقی و زندگی جاری است، باید تاوان نقصان عقل خود را با بهایی سنگین بپردازد؛ و بدین گونه شایعه خلقت زن را پرداختند و موجودی ساختند با نقشی جنبی که امکان آفرینش او به دست دیگران صورت می پذیرد و راه رشدش در حوزه تشخیص آنان ترسیم شود: یا با ریسمان پوسیده سنتهای خرافی او را زندانی زنانگی خویش کنند تا راز بزرگ محبوبیتش از پرده بیرون نیفتد یا با وعده‌ی فریبنده آزادی رشته ننگین به گردنش بیاویزند...»[۲]
این نوع نگاه به وضعیت زنان امروز که هماهنگ با خوانش و دیدگاههای جنبش‌های زنان در غرب است در حالی در سرمقاله شماره اول ماهنامه زنان بیان می‌شود که تقسیر نقش و وضعیت بانوان در جامعه در گفتمان اسلامی تفاوت بسیاری با این نگرش دارد و طبق آموزه‌های اسلامی، آن چیزی که تأمین کننده حقوق انسان‌ها ( چه زنان و چه مردان) و عدالت است، عمل به احکام و قوانین شریعت است. با این حال و به دلیل همین تأثیر پذیری گردانندگان ماهنامه زنان از جنبش‌های فمینیستی در غرب، یکی از موانع موجود در راه تحقق حقوق زنان، دین عنوان می‌شود که برای رفع این موارد، - و به دلیل اولیت پیدا کردن اصول و آموزه‌های فمینیستی در نگاه این افراد- بازنگری جدی در فقه واحکام اسلامی توصیه می‌شود: «ما معتقدیم کلید حل مشکلات زنان در چهار حیطه قرار دارد: دین، فرهنگ، قانون و آموزش. اگر در این چهار حیطه‌ی اصلی راه هموار شود، می‌توانیم به رشد زنان و پیشرفت جامعه امید داشته باشیم.» .... «وقت آن است که عاملان و متفکران دلسوز دین در کند و کاو خود در فقه و احکام آن، قدری جدی تر به اجتهاد در مسائل زنان بیندیشند تا شاید قرنها پس از نزول اسلام، زنان مسلمان را از سرگردانی و آشفتگی و چندگونگی در یافتن مکتب خود و گاه حتی خدای خود رهایی بخشند و از رخسار مهربان و معقول و پیشرو مذهب پرده بردارند و در جان خسته زنان عشق را به جای اجبار، احترام را به جای ترس، عبادت را به جای ریا و آرامش را به جای اضطراب بنشانند.»
شهلا شرکت مدیر مسئول ماهنامه زنان در مصاحبه‌ای در جواب سوال خبرنگار در مورد ماهیت نشریه، ماهنامه زنان را یک ماهنامه فمینیستی معرفی می‌کند و سپس در مورد تضاد مباحث فمینیسم با اسلام می گوید: «می شود هم دیندار بود هم با اقتضائات دنیای مدرن کنار آمد. اینها تعارضاتی با هم ندارند. البته بستگی به نوع قرائت افراد از دین هم دارد... دین نهادی است که باید از آن انتظارات مربوط به خودش را داشت، حالا هر جا که برای مسائل زنان در دنیای امروز پاسخی داشته باشد می توان به آن رجوع کرد.»[۳]
توقیف ماهنامه زنان
در نهایت در تاریخ 8 بهمن 1386 و با حکم هیات نظارت بر مطبوعات، ماهنامه زنان توقیف شد. درج مطالب و اخبار به گونه ای که موجب سلب امنیت روانی جامعه می شد، به مخاطره انداختن سلامت روحی، فکری و روانی مخاطب و القای این که در جامعه امنیت وجود ندارد، و سیاه نمایی وضعیت زنان در جمهوری اسلامی از دلایل توقیف این ماهنامه بود. شبکه سلطنتی انگلستان – بی‌بی‌سی فارسی – بعد از توقیف این ماهانامه، با تعریف و تمجید از عملکرد 16 ساله‌اش می‌نویسد: « مجله زنان در کنار نشریاتی چون کیان، آدینه، پیام امروز، ایران فردا، دنیای سخن و جامعه سالم از نشریات جریان روشنفکری ایران به شمار می رفت. در شرایطی که "فمینیسم" در ایران بار منفی دارد و حتی در بعضی از آیین نامه های دولتی نیز رواج آن نهی شده است، مسئولان ماهنامه زنان این مجله را "تنها ماهنامه فمینیستی ایران" می خواندند. مجله زنان با اینکه مجله ای سیاسی نبود، اما در آرایش نیروهای سیاسی ایران به نیروهای اصلاح طلب گرایش داشت.»
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «ماهنامه زنان»، در ویکی پدیا
- ↑ «ماهامنه زنان»، شماره اول، بهمن 1370ش
- ↑ «مصاحبه با شهلا شرکت»، در ماهنامه زنان، شماره 100
منابع
- «بازخوانی مواضع اعتقادی و سیاسی شهلا شرکت + عکس»، مشرق نیوز،،۱۳ خرداد ۱۳۹۳ش
- «ماهنامه زنان»، درویکی پدیا، بازدید 10اسفند 1401ش