ملزومات و ظرفیت‌های الگوی اسلامی زنان در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای

از ویکی‌جنسیت

انگیزه‌ی ارائه‌ی الگو، در تبیین الگو نقش بی‌بدیلی دارد به‌گونه‌ای که عرصه‌ها، شاخص‌ها و راه دست‌یابی به الگوها را مشخص می‌نمایند. همان‌طور که نظام سرمایه‌داری در دویست سال گذشته، چندین الگو، به فراخور نیازش برای زن معرفی نمود و به ترویج و حمایت از آن پرداخت. الگوی اسلامی نیز از این واقعیت مستثنا نبوده و باید به دلایل ضرورت تبیین الگو و استلزامات آن توجه نمود.

ملزومات تبیین الگو

توجه به نقش زن

زمانی که ما برای زن شانیت نقش‌آفرینی قائل باشیم به دنبال ارائه الگویی هستیم که این نقش را اسلامیزه نماید: «خود الگوی فاطمه زهرا سلام‌الله عليها چه در دوران کودکی، چه بعد از هجرت پیغمبر به مدینه در داخل مدينه، در همه‌ی قضایای عمومی آن روز پدرش که مرکز همای حوادث سیاسی اجتماعی بود حضور داشت، نشان‌دهنده‌ی نقش زن در نظام اسلامی است » [۱] همچنین نقش مؤثر در سیاست و عرصه آموزش و جهاد «زن مسلمان در میدان سیاست قدم می‌گذارد، در میدان علم قدم می‌گذارد، در میدان جهاد قدم می‌گذارد، بر منبر تدریس می‌نشیند، گاهی سخن او و ندای معلمانه او قرن‌ها را درمی‌نوردد فاصله‌ها را طی می‌کند و به نسل‌های بعد می‌رسد کما اینکه شما امروز سخن زینب کبرا (سلام‌الله عليها) را درس بزرگ مشاهده می‌کنید در همه‌ی زمینه‌ها، درس ایستادگی، درس شجاعت، درس قدرت معنوی و روحی. این چه قدرتی است که این بزرگوار که گویا این ایام، ایام شهادت آن بزرگوار هم هست در مقابل، طاغوت‌های بی‌رحم بی‌ملاحظه‌ی گستاخ زمان خود با آن‌قدرت می‌ایستد و حرف خود را میزند و این حرف را ماندگار می‌کند در تاریخ «لا تمحو ذكرنا » [۲] با زنان دیگر اهل‌بیت (سلام‌الله عليها) که هرکدام یک الگویی هستند، حتی در میدان جهاد هم همین‌جور است، در میدان مبارزات هم همین‌جور است و ما این را در کشور خودمان در میدان‌های مختلف مشاهده کردیم. رشته‌ای از آن معنویت بر سر این ملت پاشیده شد و آن حرکت عظیم زن ایرانی را در انقلاب، در جنگ، در عرصه‌های مختلف پدید آورد و نشان داد این است رسالت زنان که امروز کار می‌کنند .» [۳]

تناسب تکوین و تکلیف

نکته دیگری که باید در ارائه الگو به آن توجه شود تناسب تکوین با تکلیف و نقش‌هاست. همان‌گونه که شریعت عمل نموده است: «البته فاطمه زهرا سلام‌الله عليها قله‌ی این مسائل است، زنان برجسته‌ی دیگری هم در صدر اسلام بودند، بامعرفت، باخرد، با علم، حاضر در میدان‌ها، حتی حاضر در میدان‌های جنگ، حتی تعدادی که نیروی بدنی داشتند، حاضر در میدان دلاوری در جنگ، شمشیرزنی و سربازی، البته این را اسلام برای بانوان واجب نکرده و از دوش آن‌ها برداشته است چون با طبیعت جسمی و نیز با عواطف آن‌ها سازگار نیست »[۴]

توجه به جوانی

برای تبیین الگو نباید از ظرفیت‌های سن جوانی، که اوج بهره‌مندی از توانمندی‌ها و اثرگذاری‌هاست، غافل بود: «وجود حضرت زهرا با آن حکمت، گویندگی، قدرت سیاسی و اجتماعی و آینده‌نگری و نیز قدرت برخورد با عظیم‌ترین مسائلی زمان خود، نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که یک زن مسلمان می‌تواند در سنین جوانی هم به مقامات عالی و معنوی و عرفانی دست یابد .»[۵]

توجه به قله‌های اصلی

برای الگو قرار دادن افراد، باید به نقاط کانونی و برجسته‌‌ی زندگی ایشان توجه شود. به این معنا که برای اتفاقات مهم و تعیین‌کننده‌ی خط و جهت زندگی باید به دنبال الگو بود: «وضعِ عادیِ زندگی کردن شهدا چه جوری بوده؟ فرض بفرمایید ازدواجشان؛ در این خاطرات شهدا که زندگینامه‌ی شهدا [است‌] - حالا تا آن مقداری که بنده دیده‌ام و خوانده‌ام و نگاه کرده‌ام - در چند موردبحث ازدواج این‌ها مطرح می‌شود؛ چگونگی ازدواج این‌ها، رفتار این‌ها در گزینش همسر - دنبال چه جور همسری بودند - بعد مراسم ازدواج، بعد نوع رفتار با خانواده‌ها، این‌ها همه قلّه‌های اخلاق اسلامی است. امروز ما گرفتاریم؛ ما امروز به این چیزها احتیاج داریم. امروز جوان ما برای ازدواج، برای گزینش همسر چه جوری فکر می‌کند و چه جوری باید فکر کند؟ آن الگو را باید در مقابل او نگه داشت؛ این‌ها الگو هستند، شهدای ما الگو هستند. گاهی بعضی‌ها پیش ما شکایت می‌کنند که ما الگو به جوان‌هایمان نشان نمی‌دهیم؛ خب، این هزاران الگو؛ ۳۰۰۰ الگو در این استان، ۱۸۰۰ الگو در این استان و هزاران الگو در استان‌های گوناگون، این‌ها را برجسته کنید؛ سیمای منوّر این‌ها را درست در مقابل چشم جوان‌ها نگه‌دارید. من البتّه با این آلبوم و مانند این‌ها مخالفتی ندارم امّا کار [اصلی‌] این‌ها نیست؛ بیان آنچه این‌ها در زندگی‌شان عمل می‌کردند، چه جوری عمل می‌کردند، چه جوری رفتار می‌کردند، چه جوری خرج می‌کردند، به وظیفه چه جوری نگاه می‌کردند، این‌یکی از آن مسائل بسیار مهمی است که می‌تواند الگوسازی کند.»[۶]

توجه درونی زنان

برای الگوسازی از معصومین سلام‌الله، علاوه بر تبیین دقیق و صحیح از زندگی ایشان باید قائل به بسترسازی مناسب، جهت پذیرش آن‌ نیز باشیم. به‌عبارت‌دیگر باید به ملزومات درونی دریافت‌کننده‌ی الگو نیز توجه نمود: «... رشته‌ای از آن معنویت بر سر این ملت پاشیده شد و آن حرکت عظیم زن ایرانی را در انقلاب، در جنگ، در عرصه‌های مختلف پدید آورد و نشان داد این است رسالت زنان که امروز کار می‌کنند. حمل این روحیه، پروردن این فکر در ذهن، هم خانم‌هایی که مشغول تحصیل علوم دینی هستند، هم خانم‌هایی که در بخش‌های دیگر مشغول‌اند و از تربیت دینی و ارزش‌های دینی پایبندی‌های دینی بشدت پاسداری می‌کنند و حراست می‌کنند.»[۷] تنها زنانی که پایبند به ارزش‌ها و اصول تربیتی اسلام هستند می‌توانند مخاطب الگوی اسلامی به معنای سیاسی و جهادی آن باشند.

بسترسازی

یکی از ملزومات اساسی در بحث الگو، توجه به مساعدسازی بستر بهره‌مندی از آن است: «اﮔﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻨﻰ ﻻزم اﺳﺖ، اﮔﺮ ﺗﺼﺤﻴﺢ و اﺻﻼﺣﻰ در ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ منتهی می‌شود، ﻻزم اﺳﺖ، زﻧﺎن، زﻧﺎن ﺑﺎﺳﻮاد، زﻧﺎن آﮔﺎه، زﻧﺎن ﺑﺎﻣﻌﺮﻓﺖ، در همه‌ی اﻳﻦ میدان‌ها ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﭘﻴﺸﺮوي ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻟﮕﻮي زن را ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ ...»[۸]

ظرفیت‌های الگویی

با توجه به ظرفیت‌های گوناگون انسان در سطح ایمان و باور، باید بتوانیم در کنار الگوهای اصلی و کامل، الگوهایی با عنوان الگوهای میانی یا پازلی معرفی نماییم. البته باید توجه داشت که گاهی الگوها تبیینی نیستند بلکه عینی و مصداقی‌اند. به‌عبارتی افراد ناخودآگاه فرد یا جریانی را به دلیل هم‌خوانی با خوانش و باورشان از زندگی، به‌عنوان الگو قرار می‌دهند. الگوهایی که به جهت عینیّت داشتن، قابلیت بالایی در جذب دنبال‌کننده، خواهند داشت. با این توضیح، ضرورت توجه به ظرفیت‌های الگویی و الگوهای میانی مشخص خواهد شد.

همسر مسئولین

مسئولین، خانواده‌ی ‌ایشان و تمام کسانی که در معرض دید و قضاوت دیگران قرار دارند باید بیش از دیگر افراد به این مهم دقت داشته باشند که ممکن است هر رفتار و گفتارشان برای فرد یا افرادی الگو واقع شود یا به جهت انتصاب ایشان به‌نظام، سبک زندگی‌شان، سبک زندگی اسلامی و انقلابی برداشت شود و مرجعی برای تعیین رفتار قرار گیرد: «ﻣﻦ ﺑﻪ خانم‌های ﻣﺴﻠﻤﺎن، خانم‌های ﺟﻮان و خانم‌های خانه‌دار ﻋﺮض می‌کنم؛ ﺳﺮاغ اﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻎ مصرف‌گرایی ﻛﻪ ﻏﺮب ﻣﺜﻞ ﺧﻮره ﺑﻪ ﺟﺎن ﺟﻮاﻣﻊ دﻧﻴﺎ و ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﺸﻮرﻫﺎي درحال‌توسعه و ﻛﺸﻮرﻫﺎي رو ﺑﻪ رﺷﺪ ازجمله ﻛﺸﻮر ﻣﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ، ﻧﺮوﻳﺪ. ﻣﺼﺮف در ﺣﺪّ ﻻزم ﺧﻮب اﺳﺖ، ﻧﻪ در ﺣﺪّ اﺳﺮاف. خانم‌های ﻣﺴﺆوﻟﻴﻦ و زﻧﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮاﻧﺸﺎن ﻳﺎ ﺧﻮدﺷﺎن مسؤولیت‌هایی در بخش‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺸﻮر دارﻧﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ازلحاظ دوري از اﺳﺮاف ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان اﻟﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ.» [۹] با این دید می‌توان چنین برداشت نمود که می‌توان از خانواده‌ها، به‌ویژه همسران و دختران مسئولین نظام الگوسازی کرد و عموم را به رفتار منطبق با اسلام تشویق نمود.

نقش‌آفرینان در اسلام

نمونه‌های دیگری که می‌توانند در ارائه الگوهای پازلی، مفید واقع شوند افرادی هستند که نقش‌های کلیدی در رشد و تعالی اسلام داشته‌اند. افرادی که با یک رفتار و تصمیم برجسته‌ی خود توانستند مسیر اسلام را هموار و به رشدش سرعت بخشند: «... اینکه شنیده‌اید در ولادت آن بزرگوار، زنها نیامدند، خیلی معنی دارد؛ یعنی پیغمبر در حال مبارزه بود؛ آن‌چنان مبارزه‌ای که مردم مکه او را بایکوت کرده بودند. به‌کلی، رابطه هاشان را برده بودند، برای اینکه او را زیر فشار قرار دهند؛ و آن زن فداکار - خدیجه کبرا (علیه‌السلام) استقامت کرد و به پیغمبر دلگرمی داد. بعد هم این دختر رسيد.»[۱۰]

خاندان ائمه

یکی از مهم‌ترین منابع الگوبرداری دینی، سیره‌ی معصومین علیهم‌السلام است که ظرفیتی بالا و والایی را پیش روی ما قرار دهد. «... زن می‌تواند در اﻳﻦ ﻣﻘﺎم، از ﻫﺰاران ﻣﺮد و مراجع ﭘﺬﻳﺮاﻳﻰ ﺣﻜﻴﻤﺎﻧﻪ ﺑﻜﻨﺪ و خواسته‌ی ﻣﺸﺮوع و ﺑﻪ ﺣﻘّﺸﺎن را ﻛﻪ از آن ﻣﻘﺎم ﺗﻮﻗّﻊ اﺳﺖ، ﺑﺮآورده ﻛﻨﺪ و ﻫﻤﻪ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ. ﻫﻴﭻ ﻣﺎﻧﻌﻰ و هیچ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻰ ﻧﻴﺴﺖ؛ در ﻣﻴﺪان ﻣﺒﺎرزه و در ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﻫﻢ همین‌طور؛ در ﻣﻴﺪاﻧﻰ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت زﻳﻨﺐ (ﺳﻼم‌اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ) وارد ﺷﺪ، در ﻣﻴﺪاﻧﻰ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت زﻫﺮا (ﺳﻼم‌اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ) وارد ﺷﺪ، در ﻣﻴﺪاﻧﻰ ﻛﻪ ﺟﻨﺎب ﺣﻜﻴﻤﻪ، ﻳﺎ آن ﺧﻮاﻫﺮ ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق (ﺳﻼم‌اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ) وارد ﺷﺪﻧﺪ، ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ: ﺑﺮوﻳﺪ اﻳﻦ مسئله را از او ﺳﺆال ﺑﻜﻨﻴﺪ. ﺧﻮاﻫﺮ و ﻫﻤﺴﺮ ﺑﻌﻀﻰ از اﺋﻤﻪ ﻳﺎ ﻫﻤﺴﺮان ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ در میدان‌های ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻋﻠﻤﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﻣﺒﺎرزاﺗﻰ، اﻧﻘﻼﺑﻰ و ﻧﻈﺎﻣﻰ وارد ﺷﺪﻧﺪ.»[۱۱] «ما دستمان پر است، ما زنان بزرگی داریم؛ اگر حالا بخواهیم وارد وادی مسئله‌ی زن بشویم. زنان باعظمتی در تاریخ اسلام هستند که اوج و قله‌ی این عظمت‌ها، فاطمه زهرا (عليها السلام)، صدیقه کبرا (عليها السلام) است. حضرت زینب (عليها السلام) و حضرت سکینه (عليها السلام) هم ماجراهایشان ماجراهای شگفت‌آور برای انسان‌های متفکر و باهوش و خردمند و اهل فکر است.»[۱۲]

شهدا

یکی دیگر از ظرفیت‌های موجود برای الگوسازی ملموس شهدا هستند. شهید می‌تواند الگویی برای افراد هم‌عصر خویش قرار گیرد. هم‌سانی شرایط محیطی و مسائل پیرامونی، توان همزادپنداری مخاطب را بیش از دیگر موارد، تقویت کرده و پروسه الگوبرداری نیز راحت‌تر صورت می‌پذیرد: «وضعِ عادیِ زندگی کردن شهدا چه جوری بوده؟ فرض بفرمایید ازدواجشان؛ در این خاطرات شهدا که زندگینامه‌ی شهدا [است‌] - حالا تا آن مقداری که بنده دیده‌ام و خوانده‌ام و نگاه کرده‌ام - در چند موردبحث ازدواج این‌ها مطرح می‌شود؛ چگونگی ازدواج این‌ها، رفتار این‌ها در گزینش همسر - دنبال چه جور همسری بودند - بعد مراسم ازدواج، بعد نوع رفتار با خانواده‌ها، این‌ها همه قلّه‌های اخلاق اسلامی است. امروز ما گرفتاریم؛ ما امروز به این چیزها احتیاج داریم. امروز جوان ما برای ازدواج، برای گزینش همسر چه جوری فکر می‌کند و چه جوری باید فکر کند؟ آن الگو را باید در مقابل او نگه داشت؛ این‌ها الگو هستند، شهدای ما الگو هستند. گاهی بعضی‌ها پیش ما شکایت می‌کنند که ما الگو به جوان‌هایمان نشان نمی‌دهیم؛ خب، این هزاران الگو؛ ۳۰۰۰ الگو در این استان، ۱۸۰۰ الگو در این استان و هزاران الگو در استان‌های گوناگون، این‌ها را برجسته کنید؛ سیمای منوّر این‌ها را درست در مقابل چشم جوان‌ها نگه‌دارید. من البتّه با این آلبوم و مانند این‌ها مخالفتی ندارم امّا کار [اصلی‌] این‌ها نیست؛ بیان آنچه این‌ها در زندگی‌شان عمل می‌کردند، چه جوری عمل می‌کردند، چه جوری رفتار می‌کردند، چه جوری خرج می‌کردند، به وظیفه چه جوری نگاه می‌کردند، این‌یکی از آن مسائل بسیار مهمی است که می‌تواند الگوسازی کند.»[۱۳]

خانواده شهدا

علاوه بر شهدا، خانواده‌های ایشان نیز از وارسته‌ترین ظرفیت‌های الگویی امت اسلام هستند که مخاطب به ‌راحتی می‌تواند با حقیقت راهی که رفتند و ثمره‌ی انتخاب‌ و تصمیم‌شان مواجه شود. در این میان شاخصه‌ی صبر و استقامت در راه باور و عقیده، از بارزترین این ویژگی‌هاست است: «این‌جانب در مقابل عظمت، ایثار و فداکاری همسران جانبازان و همچنین همسران اسرا و آزادگان و رزمندگان اسلام به لحاظ اسوه بودن در صبر و استقامت و حفظ و حراست از حریم امن خانه و خانواده، نیز در برابر همسران و مادران فداکاری که فرزندان و همسران خود را تجهیز کرده و به میدان شهادت فرستادند، احساس تواضع می‌کنم .»[۱۴] «اﻳﻦ ﻫﻤﺴﺮان ﻣﺠﺎﻫﺪان راه ﺣﻖّ و ﻣﺒﺎرزان و ﺳﺮداران و ﻣﺎدران آن‌ها حقیقتاً آﻳﺘﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ از ﺻﺒﺮ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ. شرح‌حال این‌ها را ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻧﮕﺎه می‌کند و می‌خواند، رﻧﺠﻬﺎي این‌ها را ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ می‌کند - اﻟﺒﺘّﻪ ﺑﺎﻧﻮاﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﻫﻤﺴﺮ ﻣﺒﺎرزﻳﻨﻰ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ سختی‌هایی را ﺗﺤﻤﻞ می‌کردند، نمونه‌هایی ﻫﻢ در آنجا دﻳﺪه می‌شد؛ ﻟﻴﻜﻦ نمونه‌های ﻛﺎﻣﻞ در دوره‌ى دﻓﺎع ﻣﻘﺪّس ﺑﻮد - می‌بیند اﻳﻦ ﻫﻤﺴﺮان ﭼﻪ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ، اﻳﻦ ﻣﺎدران ﭼﻪ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ. این‌ها ﻓﺮزﻧﺪان را ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ جبهه‌ها؛ ﺑﺴﻴﺎري از آن‌ها ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ، ﺟﺎﻧﺒﺎز ﺷﺪﻧﺪ و اﻳﻦ اسوه‌های ﺻﺒﺮ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺜﻞ ﻛﻮه، اﺳﺘﻮار اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ.» [۱۵]

استعدادهای برجسته

سرآمدان هر قشر و گروهی می‌توانند بهترین الگو برای افراد آن مجموعه باشند چراکه ایشان افرادی را پیشاپیش خود می‌بینند که در همان مسیر و با رویارویی با همان محدودیت‌ها و ظرفیت‌ها به‌مراتب بالا رسیده‌اند. پس نباید از بهره‌مندی افراد برجسته در صنف‌ها و گرایش‌های مختلف غافل شد: «به‌طور ﺧﻼﺻﻪ، ﭘﺮورش اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻳﻜﻰ از اﻫﺪاف ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺳﻄﺢ ﻓﻜﺮي زﻧﺎن را در آن ﺣﺪّ اﻋﻠﻰ ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﻳﻢ. ﮔﻤﺎﻧﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در همه‌ی رشته‌ها و همه‌ی ﻓﻨﻮن این‌طور اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺗﻮده ﺑﻪ داﻣﻨﻪ ﺑﺮﺳﺪ، ﺑﺎﻳﺴﺘﻰ نمونه‌هایی در ﻗﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و اﻻ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎﻳﺪ نمونه‌های برجسته‌ای را ﻛﻪ از دﺳﺘﺮس ﻫﻤﻪ خارج‌اند داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺗﺎ تشویق‌کننده‌ی ﻋﺪّه‌اي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ می‌خواهند راه ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ. اﻟﺒﺘّﻪ، ﻫﻤﻪ ﺑﻪ آن قله ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ؛ ﻋﺪّه‌ي زﻳﺎدي در داﻣﻨﻪ متوقف ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ.»[۱۶] نکته‌ای که در این بیان به آن اشاره ‌شده، هدف بودن پرورش استعدادهای برجسته است. به این معنا که ما نه‌تنها برای زن شانیت حضور در عرصه‌های گوناگون را قائل هستیم بلکه به دنبال پرورش بهترین‌ها در این مسیر نیزخواهیم بود که این موضوع خود نشان از اصالت بخشی به مشارکت فعال است.

الگوهای معاصر

در رابطه با الگو‌های معاصر باید توجه داشت که پروسه الگوسازی نیازمند گذر زمان است چراکه برای شناخت، درک و پیروی از افراد و عملکردشان؛ یا باید نزد مخاطب مقایسه‌ای شود یا دستاوردی مورد ارزیابی قرار گیرد و این امر ممکن نیست مگر با گذر زمان: «یک‌چیزﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ـ انﺷﺎءاﷲ ـ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ، ده ﺳﺎل دﻳﮕﺮ زن اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻪ آن‌ها ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ و آن روز وﻗﺘﻰ ﻧﮕﺎه می‌کند ﺑﻪ اﻣﺮوز تعجب می‌کند ﻛﻪ ﺳﺎل ١٣٦١ ﻋﺠﺐ ﻣﺎ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮدﻳﻢ، توجه ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ. ازلحاظ اﺧﻼق، ازلحاظ ﻣﻌﺮﻓﺖ، ازلحاظ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي، ازلحاظ ﻋﻤﻖ ﺑﻴﻨﺶ اﺳﻼﻣﻰ، ازلحاظ ﺗﻘﻮا و ﻃﻬﺎرت، ازلحاظ بی‌اعتنایی ﺑﻪ همه‌ی ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ نقطه‌ی ﺿﻌﻒ زﻧﺎن در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﺑﻮده؛ آن‌وقت ﺑﻪ زن‌های ﺑﺰرگ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺰدﻳﻚ می‌شوید، می‌فهمید ﻛﻪ ﭼﻄﻮر می‌شد ﻛﻪ «و ﺿﺮب ﷲ مثلاً للذین آﻣﻨﻮا اﻣﺮأ ت ﻓﺮﻋﻮن»[۱۷] ﻳﻚ نمونه‌ی ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺗﺎرﻳﺦ، زن ﻓﺮﻋﻮن اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺟﺎه و ﺟﻼل و این‌ها ﭼﺸﻤﺶ را ﻧﮕﺮﻓﺖ، رﻓﺖ ﺗﻮي آن وادي ﻓﺪاﻛﺎري. اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ـ انﺷﺎءاﷲ ـ در آﻳﻨﺪه ﺧﻮاﻫﻴﺪ فهمید.»[۱۸]

بارزترین نقش الگوساز

هر فرد در زندگی خود به فراخور شرایط و ویژگی‌های تکوینی و پیرامونی، نقش‌ها و مسئولیت‌های متفاوت و متکثری را تجربه می‌نماید. همین نقش‌ها نیز دارای تشکّک هستند. به این معنا که دارای شدت و ضعف در میزان اهمیت می‌باشند و همین خصیصه موجب اولویت‌بندی میان نقش‌ها شده و تکلیف مکلف را روشن می‌نماید. در رابطه با زن مسلمان نیز رأس این نمودار چنین بیان‌شده است: «ﻣﺎدر از ﻫﺮ ﺳﺎزﻧﺪه‌اي، سازنده‌تر و باارزش‌تر اﺳﺖ. بزرگ‌ترین داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ اﺑﺰار ﺑﺴﻴﺎر ﻓﻮق ﭘﻴﭽﻴﺪه اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ و موشک‌های قاره‌پیما را ﺑﻪ وﺟﻮد ﺑﻴﺎورﻧﺪ، وﺳﺎﻳﻞ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻓﻀﺎ را ﺑﻪ وجود بیاورند وﻟﻰ ﻫﻴﭽﻜﺪام از این‌ها اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ را ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن به وﺟﻮد ﺑﻴﺎورد؛ و ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﺎدر ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳﻦ، آن اﻟﮕﻮي زن اﺳﻼﻣﻰ اﺳﺖ.»[۱۹]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. دیدار عمومی زنان 79/06/30
  2. احتجاج، ج 2، ص 310
  3. زنان طلبه و فرهنگی در مصلای قم 16/9/ 74
  4. دیدار عمومی زنان 79/06/30
  5. زنان متخصص پزشکی و رشته مامایی 72/09/08
  6. اعضای ستادهای برگزاری کنگره شهدای استان کهگیلویه و بویر احمد و خراسان شمالی 95/07/05
  7. زنان طلبه و فرهنگی در مصلای قم 16/9/ 74
  8. دیدار عمومی زنان 79/06/30
  9. زﻧﺎن ﻧﺨﺒﻪ،71/09/25
  10. زنان نخبه 71/09/25
  11. زﻧﺎن نماینده‌ی ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراى اﺳﻼﻣﻰ76/04/30
  12. ذاکرین اهل‌بیت علیهم‌السلام 17/5/ 83
  13. اعضای ستادهای برگزاری کنگره شهدای استان کهگلویه و بویر احمد و خراسان شمالی 95/07/05
  14. دیدار عمومی زنان 72/09/17
  15. زنان ﻧﺨﺒﻪ90/03/01
  16. زنان ﭘﺮﺳﺘﺎر واﺣﺪ ﺑﺴﻴﺞ61/11/30
  17. ﺗﺤﺮﻳﻢ، آﻳﻪى ١١
  18. زنان ﭘﺮﺳﺘﺎر واﺣﺪ ﺑﺴﻴﺞ61/11/30
  19. زنان نخبه 71/09/25

منابع

  • KHMENEI.IR
  • بانکی پور فرد،محمد حسین،مجموعه 5 جلدی نقش و رسالت زن، در بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی،انتشارات انقلاب اسلامی،1391