ملکه محمدی

ملکه محمدی؛ از اعضای حزب توده، فعال حقوق زنان.

ملکه محمدی یکی از اعضای حزب توده بود که در دوره پهلوی و انقلاب اسلامی زندگی می‌کرد. وی سعی داشت با روزنامه‌نگاری و نویسندگی تفکرات فمنیسم مارکسیست و حزب توده را منتشر کند.

ملکه محمدی

اطلاعات شخصی
زاده	۱۲ مهرماه ۱۳۰۱
محل سکونت	تهران
همسر	پورهرمزان
سایر مشخصات
آثار	«مردی که می‌توانست پرواز کند»،«شبح اپرای پاریس»«ویلهلم تل» «بال نقره‌ای»، «بال آتشین» «لیدیا»
زبان	فارسی
خدمات
تحصیلات	دکتری اقتصاد
شغل	روزنامه نگار
حرفه	نویسندگی

زندگی‌نامه

ملکه در ۱۲ مهرماه ۱۳۰۱ در خانواده‌ای نسبتا فقیر زاده شد. او که دومین فرزند خانواده بود در کنار ۴ برادر خود با همت مادر و چرخ‌ خياطی‌اش، او و برادرانش توانستند تحصیلات ابتدائی و متوسطه‌ را به پايان رسانده و نیز آخرين مدارج تحصيلي را طي کنند. تحصیل و کسب مدارج تحصیلی در شرایطی بود که بیسوادی مخصوصا بیسوادی در بین زنان در شرایط آن روز ایران بیداد می‌کرد. محمدی سال ۱۳۲۳ زمانی که وارد دانشگاه تهران شد، که از تاسیس این دانشگاه ۱۰ سال می‌گذشت. محمدی دورهٔ دکترا در رشتۀ اقتصاد را گذراند. موضوع رسالهٔ دکترایش «اصلاحات ارضی» بود.

سال‌های آغازین دهه بیست که با رفتن رضا خان فضای سیاسی نسبتا باز تر شده بود، او ضمن تحصیل به فعالیت‌های سیاسی روی آورد. ملکه محمدی هنگامی نوشتن در مطبوعات را آغاز کرد او با اسم مستعار در موضوع حقوق زنان و دیگر مسایل سیاسی روز، در مطبوعات مطلب می‌نوشت. فعالیت ملکه‌ محمدی در تحریریهٔ روزنامهٔ‌ «مردم»،‌ نشریهٔ تئوریک «دنیا»، تهیه مطالب و گویندگی «رادیو پیک ایران» گرفته تا نگارش جستارهایی در طیفی گسترده‌ از موضوع‌هایی مهم ازجمله دربارهٔ مسائل دهقانی، زنان، و کارگری بخشی از فعالیت در تبعید او را تشکیل می‌دهند. بعد از انقلاب و در دوران فعالیت علنی حزب، عضو تحریریۀ «نامۀ مردم» و «دنیا» و عضو کمیتۀ کارگری حزب توده ایران بود و برای نشریات متعددی ازجمله «جرس» مطلب می‌نوشت. او یکی از اعضای حزب توده بود که دستگیر شد و همسرش پورهرمزان نیز دستگیر و اعدام شد.

دیدگاه

نظریات او ذیل نگاه تشکیلات دموکراتیک زنان ایران است او به مواردی مثل لغو ممنوعیت کار شب برای زنان، مخالفت با کار نیمه وقت برای مادران، مرخصی قبل و بعد از زایمان زنان کارمند، کار کودکان، مخالفت با ولایت پدر بر کودک، لزوم بر ولایت مادر بر کودک، عدم برابری دستمزد اشاره کرده است.

محمدی در مطلبی در نشریه «دنیا» به مناسبت اعلام سال ۱۹۷۵م / ۱۳۵۴ش به عنوان «سال جهانی زن» از سوی سازمان ملل متحد، دربارهٔ اهمیت مبارزه برای دستیابی به حقوق زنان در جامعهٔ استبدادزدهٔ پادشاهی ایران نوشت: «مبارزه برای حل مسائل اجتماعی مربوط به زنان، بدون تردید از مبارزه در راه دگرگونی‌های بنیادی اجتماعی در حیات خلق‌ها و دولت‌ها جدا نیست. به این جهت، مبارزهٔ زنان ایران برای احراز برابری حقوق، بخشی از مبارزهٔ آنان برای آزادی، استقلال ملی و صلح است. در شرایط مشخص کنونی، مانع عمده در راه مبارزهٔ زنان برای تأمین حقوق خود، سلطهٔ خونین دیکتاتوری شاه است. سلطنت مطلقهٔ شاه، امکان تشکل و مبارزه علنی را از زنان سلب نموده و سازمان درباری اشرف را به منظور انحراف مبارزهٔ زنان از مجرای صحیح و سرگرم ساختن آنان با مسائل فرعی و جنبی به ‌وجود آورده است. به ‌این جهت، مبارزهٔ زنان هم‌دوش با مردان علیه رژیم دیکتاتوری شاه اهمیت ویژه‌ای کسب می‌کند. اما این بدان معنا نیست که تا سرنگونی رژیم استبدادی شاه، باید مبارزه برای خواست‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زنان را به دست فراموشی سپرد. زنان ضمن مبارزه دوش به دوش با برادران و شوهران خود برای شکستن سد اساسی و گشودن راه به‌ سوی تأمین آزادی‌های سیاسی، می‌توانند و باید با استفاده از سازمان‌های موجود: زنان، کارگران، دهقانان، دانشجویان، کارمندان و غیره، علی‌رغم رهبری ارتجاعی و ساواکی آن‌ها، مطالبات زنان کارگر، دهقان و روشنفکر را مطرح کنند و زنان را گرد جاذب‌ترین شعار هر لحظه، تجهیز نمایند. در شرایطی که رژیم برای فریب افکار عمومی و احوالی که گرانی و کمبود مواد غذایی، کمبود مسکن، گرانی اجارهٔ خانه، کمبود مدرسه، گرانی مایحتاج زندگی، کمر خانواده‌ها را شکسته است، میلیاردها دلار درآمد مردم به‌ دست شاه صرف خرید جنگ‌افزار می‌شود، ولی مردم نان و پوشاک و مدرسه و پزشک ندارند، انتخاب شعار مناسب لحظه و گِرد آوردن زنان به‌ دُور آن، علی‌رغم ترور حاکم، کاملاً میسر است.»

پس از انقلاب ملکه به همراه همسرش و دیگر اعضای حزب توده به ایران بازگشتند تا کارهای نیمه تمام خود را تمام کنند.او در دوران فعالیت علنی جدید حزب، عضو تحریریه «نامه مردم» و «دنیا» و عضو کمیته کارگری حزب بود و برای نشریات متعددی از جمله «جرس» مطلب می‌نوشت.محمدی در جریانبازداشتهای سال 62 همراه سران حزب توده بازداشت شد وی پس از آزادی از زندان به کار ترجمه در حوزه کودک و نوجوان پرداخت.کتابهایی که ملکه برای ترجمه برگزیده بسیار هوشمندانه و زیرکانه در راستای اهداف حزب توده است.

آثار

از جمله آثار خانم محمدی می‌توان به:

• «برگشت نیست»
• «آن روی حقیقت»
• «مردی که می‌توانست پرواز کند»
• «شبح اپرای پاریس»«ویلهلم تل»
• «بال نقره‌ای»، «بال آتشین»
• «لیدیا» و...

اشاره کرد.

جوایز

ملکه محمدی به پاس فعالیت‌هایی که داشت جوایزی همچون «پروین اعتصامی» و جوایز متعدد دیگر را به دست آورده است.

منابع

• درگذشت ملکه و یهودای حزب توده»، وب‎سایت تاریخ ایرانی، تاریخ درج مطلب:10 دی 1398ش، تاریخ بازدید: 21 اسفند 1401ش.
• «زنان ایران در دو انقلاب و خیزش انتخاباتی»، وب‌سایت راه توده، تاریخ درج مطلب: 28 اسفند ماه 1391ش، تاریخ بازدید: 21 اسفند 1401ش.
• «ملکه محمدی؛ مبارز خستگی ناپذیری که «با عشق به مردم زیست»، وب‌سایت تشکیلات دموکراتیک زنان،تاریخ درج مطلب: دی 1398ش، تاریخ بازدید: 21 اسفند 1401ش.