دلزدگی زناشویی
نقش واسطه‌ای دلزدگی زناشویی در رابطه بین تمایزیافتگی خود، سبک‌های حل تعارض و انتظارات زناشویی در پیش‌بینی سازگاری زناشویی در زنان و مردان متاهل هدف انجام مقاله حاضر می‌باشد. سازگاری زناشویی زمانی رخ می‌دهد که زن و شوهر در بیشتر اوقات از یکدیگر رضایت دارند و احساس شادی می‌کنند. اما اگر نیازها و انتظارات زوجین آن‌طور که می‌خواستند برآورده نشود باعث ایجاد خشم، عصبانیت و استرس در آن‌ها می‌شود که در نهایت موجب دلزدگی زناشویی می‌شوند. دلزدگی در جسم و روان و عاطفه فرد تاثیر می‌گذارد و کیفیت زندگی زوجین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مقاله از آزمون سازگاری زناشویی لاک – والاس، پرسش‌نامه خود متمایزسازی DSI-R، نسخه دوم پرسش‌نامه شیوه مقابله با تعارض رحیم، زیر مقیاس AMS و پرسش‌نامه سنجش دلزدگی زناشویی استفاده شده است. نتیجه‌ای که بدست آمد بیان کرد که رابطه غیرمستقیم تمایز یافتگی خود با سازگاری زناشویی از طریق دلزدگی زناشویی و رابطه غیرمستقیم سبک مسلط با سازگاری زناشویی از طریق دلزدگی زناشویی معنادار می‌باشد.
 | |
| الگوی جعبه اطلاعات مقالات | |
|---|---|
| نویسندگان | علی بکیان، علیرضا؛ افشاری نیا، کریم |
| عنوان مقاله | برازش مدل نقش واسطه‌ای دلزدگی زناشویی در رابطه بین تمایزیافتگی خود، سبک‌های حل تعارض و انتظارات زناشویی در پیش‌بینی سازگاری زناشویی در زنان و مردان متاهل در شهر کرمانشاه |
| نام مجله | روش ها و مدل های روان شناختی |
| سال چاپ | زمستان 1398 |
| شماره مجله | 38 (22 صفحه - از 225 تا 246 ) |
| امتیاز مقاله | علمی - پژوهشی (وزارت علوم)/ISC |
کلید واژگان
سازگاری زناشویی، تمایزیافتگی خود، سبک‌های حل تعارض، انتظارت زناشویی.
گزارش مقاله
نویسنده در این مقاله به تفسیر و بررسی روش پژوهش پرداخته، و ابزار استفاده شده در پژوهش را نام برده و تعریف می‌کند و در آخر یافته‌ها را بیان می‌کند.
روش پژوهش
جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان و مردان متاهل شهر کرمانشاه، در محدوده زمانی پاییز ۱۳۹۸ می‌باشد. با توجه به دقیق نبودن آمار جامعه، تعداد زیاد متغیرهای پژوهش و عدم دسترسی عملی به کلیه اعضای جامعه، از میان جامعه آماری پژوهش به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای به این شکل انجام شد. هر یک از افراد با دارا بودن ویژگی‌های حداقل یکسال سابقه‌ی تاهل، ساکن شهر کرمانشاه بودن، داشتن حداقل تحصیلات دیپلم، نداشتن بیماری مزمن و نداشتن سابقه ازدواج مجدد یا چند همسری، به عنوان نمونه انتخاب گردیدند.
ابزار پژوهش
- آزمون سازگاری زناشویی لاک – والاس: پرسش‌نامه خود گزارش‌دهی کوتاهی است که در سال ۱۹۵۹ ساخته شده و تاکنون در بررسی‌های بسیاری به کار رفته و حاوی ۱۵ ماده است که نشان می‌دهند تا چه حد پاسخ دهنده با همسر خود در خصوص تعدادی از فعالیت‌هایی که در سازگاری زناشویی نقش بنیادین دارند، موافق است. دامنه نمره‌های آن بین ۲ الی ۱۵۸ می‌باشد که نمره‌های پایین، سازگاری کم و نمره‌ی بالا، سازگاری زیاد را نشان می‌دهد. نمره‌های زیر ۱۰۰ نشان‌دهنده‌ی تنیدگی در روابط زناشویی است.
- پرسش‌نامه‌ی تمایزیافتگی خود: پرسش‌نامه خود متمایزسازی یک ابزار خود گزارشی ۴۶ عبارتی است که بر روی بزرگسالان، روابط مهم آن‌ها و ارتباطات فعلی که با خانواده مبدأشان دارند، تمرکز دارد. مقیاس خود متمایز سازی شامل چهار خرده مقیاس واکنش پذیری عاطفی، جایگاه من، گریز عاطفی و هم آمیختگی با دیگران می‌باشد.
- نسخه دوم پرسش‌نامه شیوه مقابله با تعارض رحیم: این پرسش‌نامه توسط رحیم برای اندازه‌گیری سبک‌های حل تعارض ساخته شد. پرسش‌نامه‌ی سبک‌های حل تعارض، مکانیزمی برای اندازه‌گیری پنج شیوه‌ای است که افراد به تعارض پاسخ می‌دهند. این پرسش‌نامه دارای ۲۸ ماده و ۵ خرده مقیاس می‌باشد که هر خرده مقیاس، یک سبک حل تعارض بین فردی را نشان می‌دهد. ۵ سبک حل تعارض عبارتند از: سبک یکپارچگی، سبک مسلط، سبک ملزم شده، سبک اجتناب کننده و سبک مصالحه.
- زیر مقیاس AMS از مقیاس انتظارات و نگرش‌های زناشویی: مقیاس انتظارات و نگرش‌های زناشویی در سال ۲۰۱۲ توسط پارک ساخته شد و از سه زیر مقیاس تشکیل شده است؛ در نتیجه شامل ۳۶ گویه است که بر اساس یک طیف لیکرت ۷ درجه‌ای( ۰ تا ۶ از کاملا مخالفم تا کاملا موافقم) نمره گذاری می‌شود.
- پرسش‌نامه سنجش دلزدگی زناشویی (CBM): این پرسش‌نامه یک ابزار خودسنجی است که برای اندازه‌گیری درجه‌ی دلزدگی زناشویی در بین زوجین طراحی گردیده است. این پرسش‌نامه شامل ۲۱ ماده است که ۱۷ ماده‌ی آن شامل عبارت‌های منفی مانند خستگی، ناراحتی و بی ارزش بودن و ۴ ماده‌ی آن شامل عبارات مثبت مانند خوشحال بودن و پر انرژی بودن است . تمام این موارد روی یک مقیاس هفت امتیازی پاسخ داده می‌شوند.
یافته‌ها
بررسی برازش مدل نقش واسطه‌ای دلزدگی زناشویی در رابطه بین تمایزیافتگی خود، سبک‌های حل تعارض و انتظارات زناشویی در پیش بینی سازگاری زناشویی در زنان و مردان متاهل در شهر کرمانشاه هدف انجام این پژوهش بوده است. تحلیل و بررسی اطلاعات نشان داد که مدل پیشنهادی پژوهش از برازش لازم بر خوردار نبوده و بنابراین ضمن تصحیح مدل و بررسی آن، برازش مدل تصحیح شده مطلوب ارزیابی شد. در مدل تصحیح شده ضریب استاندارد مسیرهای سبک مسلط با دلزدگی زناشویی، تمایز یافتگی خود با دلزدگی زناشویی، تمایز یافتگی خود با سازگاری زناشویی، سبک یکپارچه با سازگاری زناشویی و دلزدگی زناشویی با سازگاری زناشویی و رابطه غیر مستقیم تمایز یافتگی خود با سازگاری زناشویی از طریق دلزدگی زناشویی و رابطه غیر مستقیم سبک مسلط با سازگاری زناشویی از طریق دلزدگی زناشویی معنادار می‌باشد.
نتیجه
بر اساس مدل تصحیح شده که بیان شد در راستای افزایش میزان تمایزیافتگی در زوجین، سطح دلزدگی زناشویی در آن‌ها کاهش یافته و بر سازگاری زناشویی آنان افزوده می‌گردد. گفتگو دوطرفه درباره حل تعارض مهم‌ترین عاملی است که سازگاری و رضایت زناشویی را هم برای زنان و هم برای مردان پیش‌بینی می‌کند. در واقع زوجینی که سبک یکپارچه را برای حل تعارضاتشان به کار می‌گیرند، گفتگوهای مستقیم و سازگارانه دارند و این راهبردهای کلامی سازگارانه به آن‌ها کمک می‌کند تا احساسات خود را نشان دهند و در عین حال در جستجوی موافقت طرف مقابل نیز باشند.
منبع
- نویسندگان: علیرضا علی بکیان، کریم افشاری نیا؛ منبع: روش‌ها و مدل‌های روانشناختی، سال دهم، زمستان ۱۳۹۸، شماره ۳۸
- لینک مجله روش ها و مدل های روانشناختی
- لینک پرتال جامع علوم انسانی