جو عاطفی خانواده
مدل‌يابی رابطه بین دین‌داری و جو عاطفی خانواده با خودکارآمدی ترک اعتیاد با نقش واسطه‌گر معنای زندگی در زنان وابسته به مواد مخدر هدف مقاله حاضر بوده است. اعتیاد به مواد مخدر عوارض مخربی به همراه دارد که در زنان این عوارض بیشتر از مردان مشاهده می‌شود. زنانی که دچار اعتیاد باشند از سمت جامعه و خانواده خود دچار طردشدگی می‌شوند و مورد پذیرش آن‌ها قرار نمی‌گیرند. دین‌داری، جو عاطفی خانواده و معنای زندگی متغیرهای حیاتی برای ترک اعتیاد به حساب می‌آیند. در این تحقیق از پرسش‌نامه‌های خودکارآمدی ترک اعتیاد، مقیاس دین‌داری، پرسش‌نامه معنای زندگی استفاده شده است. در نهایت بررسی‌ها نشان داد که دین‌داری اثر مستقیم معناداری بر خودکارآمدی ترک اعتیاد دارد ولی جو عاطفی خانواده اثر معناداری بر خودکارآمدی ترک اعتیاد نداشته است.
 | |
| الگوی جعبه اطلاعات مقالات | |
|---|---|
| نویسندگان | نیکدل، مهدی؛ بختیارپور، سعید؛ نادری، فرح؛ احتشام زاده، پروین |
| عنوان مقاله | مدل‌یابی رابطه بین دین‌داری و جو عاطفی خانواده با خودکارآمدی ترک اعتیاد با توجه به نقش میانجی معنای زندگی در زنان وابسته به مواد مخدر |
| نام مجله | اعتیاد پژوهی |
| سال چاپ | پاییز ۱۳۹۹ |
| شماره مجله | ۵۷ (26 صفحه - از 211 تا 236 ) |
| امتیاز مقاله | علمی-پژوهشی(وزارت علوم)/ISC |
کلید واژگان
اعتیاد، خودکارآمدی ترک اعتیاد، دین‌داری، جو عاطفی خانواده، معنای زندگی
گزارش مقاله
هدف نویسنده در این مقاله، مدل‌یابی رابطه بین دین‌داری و جو عاطفی خانواده با خودکارآمدی ترک اعتیاد با توجه به نقش میانجی معنای زندگی در زنان وابسته به مواد مخدر است. همچنین نمونه و روش نمونه‌گیری و ابزار استفاده شده و یافته‌ها را مطرح می‌کند.
نمونه و روش نمونه‌گیری
پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. در این مطالعه، جامعه آماری شامل همه زنان وابسته به مواد مخدر مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر اهواز در سال ۱۳۹۸ بود که از بین آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس اقدام به انتخاب حجم نمونه شد. در مورد حجم نمونه، محققان با این استدلال که روش مدل‌سازی معادلات ساختاری تا حدود زیادی با رگرسیون چند متغییری شبیه است، استفاده از اصول تعیین حجم نمونه در تحلیل رگرسیون چند متغییری را نیز برای تعیین حجم نمونه در مدل‌یابی معادلات ساختاری پیشنهاد می‌کنند.
ابزار پژوهش
- پرسش‌نامه خودکارآمدی ترک اعتیاد: این پرسش‌نامه توسط برامسون و در قالب ۱۶ سوال و چهار خرده مقیاس مهارت حل مساله، مهارت تصمیم‌گیری، مهارت ابراز وجود و مهارت ارتباط طراحی شده است. سوالات به صورت طیف لیکرت ۷ درجه‌ای از به شدت مخالفم (۱) تا به شدت موافقم (۷) نمره گذاری می‌شوند. دامنه نمره این پرسش نامه بین ۱۶ تا ۱۱۲ است. نمره آزمودنی‌ها با خودکارآمدی ضعیف بین ۱۶ تا ۴۸، خودکارآمدی متوسط بین ۴۹ تا ۸۰ خودکارآمدی قوی بین ۸۱ تا ۱۱۲ می‌باشد.
- پرسش‌نامه دین‌داری: پرسش‌نامه دین‌داری توسط آرین تدوین شد. این پرسش‌نامه دارای ۲۰ سوال می‌باشد و نمره گذاری هر سوال بر روی یک طیف لیکرت ۵ درجه‌ای از ۱ (خیلی کم) تا ۵ (خیلی زیاد ) است. در این پرسش‌نامه، حداقل نمره ۲۰ و حداکثر نمره ۱۰۰ می‌باشد.
- پرسش‌نامه جو عاطفی خانواده: پرسش‌نامه ۱۶ سوالی جو عاطفی خانواده توسط هیل برن طراحی شد. این پرسش‌نامه در بردارنده ۸ خرده مقیاس است که عبارتند از؛ محبت، نوازش، تلیید کردن، تجربه‌های مشترک، هدیه دادن، تشویق، اعتماد و احساس امنیت است. هر خرده مقیاس به وسیله دو سوال اندازه‌گیری می‌شود. نمرات بالا نشان دهنده جو عاطفی بهتر در خانواده فرد پاسخ دهنده است.
- پرسش‌نامه معنای زندگی: پرسش‌نامه معنای زندگی توسط استیگر و اوشی جهت ارزیابی وجود معنا و تلاش برای یافتن آن ارائه شده است. نسخه نهایی این پرسش‌نامه ۱۰ سوال دارد و هر سوال بر روی یک مقیاس لیکرت ۷ درجه‌ای از کاملا درست (۱) تا کاملا نادرست (۷) نمره گذاری می‌شود.
یافته‌های پژوهش
نتیجه نهایی تحلیل و بررسی مقاله عنوان کرد که تمام مسیرهای مستقیم بجز مسیر جو عاطفی خانواده به خودکارآمدی ترک اعتیاد معنادار هستند. مسیرهای غیر مستقیم نیز از طریق معنای زندگی با خودکارآمدی ترک اعتیاد معنادار شده‌اند. بر اساس نتایج این پژوهش، الگوی پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار است و می‌تواند به عنوان گام مهمی در جهت شناخت عوامل موثر در خودکار آمدی ترک اعتیاد زنان محسوب شود.
نتیجه
اولین یافته مقاله بیان کرد که بین دین‌داری با خودکارآمدی ترک اعتیاد رابطه معناداری وجود دارد. یافته دوم مقاله بیان کرد که بین جو عاطفی خانواده با خودکارآمدی ترک اعتیاد رابطه مثبت و معناداری وجود ندارد. سومین یافته مقاله بیان کرد که بین دین‌داری با معنای زندگی رابطه مثبت وجود دارد.
آلبرت بندورا معتقد است که انسان‌ها دارای نوعی نظام خود کنترلی و نیروی خود تنظیمی هستند و توسط آن‌ها بر افکار، احساسات و رفتارهای خود کنترل دارند و از این طریق می‌توانند در سرنوشت خود نقش تعیین کننده‌ای داشته باشند. باید بیان نمود که خودکارآمدی بصورت فردی، اجتماعی و جمعی است. خودکارآمدی اجتماعی اشاره به این موضوع دارد که باور به توانایی‌ها، با واسطه‌های اجتماعی و افراد دیگر شکل می‌گیرد و افراد سعی به رسیدن به مهارت‌ها و منابعی برای عمل مطلوب با کمک خانواده و جلب حمایت آنان دارند.
خودکارآمدی جمعی نیز اشاره به این دارد که افراد به طور منفرد و منزوی زندگی نمی‌کنند و بسیاری از چالش‌های زندگی مربوط به مسائل گروهی هستند و برای ایجاد پیامد مورد انتظار به تلاش جمعی نیاز دارند و افراد با تلاش‌های گروهی و ایجاد باورهای مشترک و افزایش توانایی‌ها به دنبال ایجاد تغییرات مطلوب و مورد نیاز زندگی‌شان هستند.
منبع
- نویسندگان: مهدی نیکدل، سعید بختیارپور، فرح نادری، پروین احتشام زاده؛ منبع اعتیاد پژوهی، سال چهاردهم، پاییز ۱۳۹۹، شماره ۵۷
- لینک پرتال جامع علوم انسانی
- لینک فصلنامه علمی اعتیاد پژوهی
- لینک نورمگز