عفاف و حجاب

بسم الله الرحمن الرحیم

حجاب

با جستجوی واژه «حجاب» در 24 جلد از نسخه الکترونیکی تفسیر تسنیم 112 صفحه یافت شد که اکثریت در معنای ظلمت و گناه و.... به کار رفته بودند. به جز 7 مورد که در آنها به این نکات اشاره شده است:

1. لزوم وضع قانون حجاب: از مطلبی که ذیل مبحث اشارات و روایات به آن اشاره شده‌است می توان لزوم وضع قانون برای حجاب را برداشت نمود. آیت الله جوادی آملی می فرمایند: . به نظر معتقدان به جهان‌بيني الهي، چون اختلافات بین مردم ريشه طبيعي دارد، بايد از ماوراي طبيعت قانون و قدرتي به نام «وحي و نبوّت» ظهور كند و به همه اختلافات خاتمه دهد. حال گاهی مردم حجاب را می پسندند و گاهی نه... لذا باید برای آن قانون وضع شود. رک مورد « و) ضرورت حل اختلافات و جعل قانون»؛ جلد 10 صفحه 445. همچنین ذیل مبحث اشارات و لطایف آورده‌شد: در جوامع غيراسلامي همانند برخي از مناطق دورافتاده كنوني، هيچ يك از اين سه اصل (حفاظت خانواده از آسيب‏هاي بروني و دروني و صيانت نسب و جامعه) محفوظ نماند و شيرازه اصول خانوادگي از هم پاشيد و درون خانواده آلوده شد تا جايي كه تجاوز ميان محارم رواج يافت؛ كاري كه برخي حيوانات از آن ابا دارند. آري وقتي حجاب و عفت رخت بربندد، بلكه (از طرف قانون) ممنوع و جرم اعلام شود، گسيختگي اصول خانوادگي و نسب، امري طبيعي است. مورد «1. صیانت نسل و نسب» جلد 18 صفحه 265.

2. تدریجی بودن حکم حجاب: ذیل بحث روایی گفته شده که حکم حرمت ازدواج با محارم هم مانند حکم وجوب حجاب و... به شکل تدریجی مطرح شد. عنوان «جمع بندی روایات ازدواج فرزندان آدم»؛ جلد 17 صفحه 205.

3. لزوم رعایت حجاب: ذیل مبحث اشارات و لطایف مورد «1. صیانت نسل و نسب»: می خوانیم که برخي آيات آغازین سوره «نساء» و سوره «نور» با بيان احكام روابط زن و مرد صيانت «جامعه» را ضمانت مي‏كند و اكيداً زن و مرد را به رعايت عفّت و حجاب وادار مي‏سازد؛ مانند (قُل لِلمُؤمِنينَ يَغُضّوا مِن اَبصارِهِم ويَحفَظوا فروجَهُم ذلِكَ اَزكي لَهُم... وقُل لِلمُؤمِناتِ يَغضُضنَ مِن اَبصارِهِم ويَحفَظنَ فُروجَهُنَّ ولايُبدينَ زينَتَهُنَّ اِلاّما ظَهَرَ مِنها وليَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي جُيوبِهِنَّ و... ) به مردان با ايمان بگو: ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند، كه اين براى آنان پاكيزه‏تر است... و به زنان با ايمان بگو: ديدگان خود را [از هر نامحرمى‏] فرو بندند و پاكدامنى ورزند و زيورهاى خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه [طبعاً] از آن پيداست. و بايد روسرى خود را بر گردنِ خويش [فرو] اندازند و... ترجمه فولادوند سوره نور، آيات 30 ـ 31. براي تأمين سلامت جامعه، حجاب و روابط سالم زن و مرد، اهميت فراواني دارد. جلد 18 صفحه 266. خمار(مفرد خُمُر) به معنای چیزی است برای پوشاندن خَمَرْتُ‏ البيتَ أي: سترته؛ كتاب العين ج‏4 263. که زن‌ها با آن سر خود را می پوشاندند الخمار ما تغطي به المرأَة رأْسها، و جمعه‏ خُمُرٌ و...: لسان العرب ج‏4 257. در این آیه خداوند متعال تبیین کرده است که به خانم‌هایی که مومن هستند بگو روسری های (خُمُر) خود که با آن سر خود را پوشانده‌اند را بر گردن خود بیندازند و همزمان سر و سینه خود را بپوشانند. أصل‏ الْخَمْرِ: ستر الشي‏ء، و يقال لما يستر به: خِمَارٌ، لكن‏ الْخِمَارُ صار في التعارف اسما لما تغطّي به المرأة رأسها، و جمعُهُ‏ خُمُرٌ، قال تعالى: وَ لْيَضْرِبْنَ‏ بِخُمُرِهِنَ‏ عَلى‏ جُيُوبِهِنَ‏ [النور/ 31] مفردات ألفاظ القرآن ص 298. می بینیم که چون حجاب مانند حج از امورات مهم است لذا خداوند جزئیات آن را در قرآن بیان کرده است. رک؛ ذیل عنوان «راز بیان جزئیات حج»؛ جلد 23 صفحه 613.

4. نکاتی در باب نحوه برخورد با خانم ها: ذیل مبحث اشارات و روایات به آیات 53 و 33 از سوره احزاب اشاره شده و راجع به نحوه برخورد با خانم ها دو نکته ذکر شد: يكي آنكه خداوند مستقيماً آن‏ها را مخاطب قرار نداد، بلكه مستور و غايب كرد: (وإذا سَألتُموهُنَّ مَتعاً فَسئلوهُنَّ مِن وراءِ حِجابٍ ذلِكُم أطهَرُ لِقُلوبِكُم وقُلوبِهِنّ): و چون از زنان [پيامبر] چيزى خواستيد از پشت پرده از آنان بخواهيد؛ اين براى دلهاى شما و دلهاى آنان پاكيزه‏تر است . ترجمه فولادوند سوره احزاب، آيه 53. دوم آنكه دستور داد اگر خواستيد با آن‏ها سخن بگوييد در پشت پرده باشد. البته گاهي مصلحت اقتضا مي‏كند كه با آنان به صراحت سخن گفته شود تا موجب فتنه نشوند؛ مانند (وقَرنَ في بُيوتِكُنّ): و در خانه‏هايتان قرار گيريد. ترجمه فولادوند سوره احزاب، آيه 33. سنّت و سيره پيامبرصلي الله عليه و آله و سلم و امامان معصوم عليهم ‌السلام نيز اين بود كه نام همسر و محارم خود را در انظار مردم نمي‏بردند، مگر آنكه ضرورتي اقتضا مي‏كرد مورد «1. تعلیم ادب محاوره»؛. جلد 17 صفحه 582.

5. سختی ارتباط مردان با خانم‌ها: ذیل عنوان «ولایت در جامعه»؛ مطرح شد که به خاطر حجاب خانمها، ارتباط مردان با ایشان دشوار است: در زعامت جامعه و كارهايي كه همواره مرتبط با مردان نامحرم است به دو دليل، مرد اصلح است: 1. توانمندي طبيعي و بدني وي. 2. سهولت ارتباط با مردم. از سوي ديگر چون زن از نظر جسمي ظريف‏تر است و نیز به جهت حفظ حريم پاكدامني و رعايت حجاب؛ ارتباط مردان با او دشوارتر است: (واِذا سَاَلتُموهُنَّ مَتاعاً فَسألوهُنَّ مِن وراءِ حِجاب: و چون از زنان [پيامبر] چيزى خواستيد از پشت پرده از آنان بخواهيد؛ سوره احزاب، آيه 53). جلد 18 صفحه 554.

• درنتیجه آیات مربوط به حجاب در این مجلدات آیات 33 و 53 از سوره احزاب و آیات 30 و 31 از سوره نور هستند.

ویکی جنسیت: مسائل اقضائی: حجاب و عفاف: ابعادعقیدتی: آیات و روایات: آیات و تفاسیر: