نقش زنان در صنایع دستی
نقش زنان در صنایع دستی و محصولات کشاورزی سبب افزایش تولید و توسعه پایدار است. زنان روستایی در تولید محصولات کشاورزی، صنایع دستی روستایی و خدمات و توسعه‌ی روستایی نقش بسیار مهمی دارند. پژوهش حاضر حاکی از این است که اشتغال زنان در زمینه صنایع دستی در روستای جواد آباد ورامین، تاثیر به سزایی در توسعه پایدار روستایی جواد آباد داشته و هم‌چنین نقش مهمی را در اقتصاد شهرستان ورامین به دنبال داشته است. مقایسه‌ی زنان شاغل و غیر شاغل در این روستا، حاکی از این است که زنان روستایی با بهره گیری هرچه بیشتر از صنایع دستی در ارتقا توسعه پایدار نقش بسیار مهمی دارند.
 | |
| الگوی جعبه اطلاعات مقالات | |
|---|---|
| نویسندگان | نصرالله فلاح تبار |
| عنوان مقاله | ارز‌یابی نقش زنان روستایی در صنایع دستی و ارتقاء توسعه‌ی پایدار روستایی (مطالعه موردی جواد آباد ورامین) |
| نام مجله | نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی |
| سال چاپ | سال دهم، بهار 1397 |
| شماره مجله | شماره 2، صفحات 129 تا 146 |
| امتیاز مقاله | علمی - پژوهشی |
هدف تحقیق
بررسی نقاط قوت و ضعف، توان‌مندی‌های صنایع دستی، میزان در‌آمد زنان روستایی و تعداد زنان شاغل در صنایع دستی و موانع و مشکلات توسعه‌ی پایدار در دهستان جواد آباد ورامین و سر‌انجام ارائه‌ی راهکار‌های مناسب می‌باشد.
یافته‌های تحقیق
جامعه آماری پژوهش حاضر به علت مقایسه‌ای- علی بودن روش تحقیق از دو جامعه تشکیل شده است: زنان شاغل در صنایع دستی که مقصود کلیه‌ی زنان بالای 12 سال که در حال حاضر در دهستان جوادآباد ورامین در صنایع دستی مشغول به کار هستند و حد‌اقل هفته‌ای دو روز به این کار مبادرت می‌ورزند و در‌آمدی کسب می‌نمایند می‌باشند. هم‌چنین، زنان غیر شاغل که شامل زنان بالای 12 سال است و خانه‌دار بوده و در‌آمدی کسب می‌نمایند
از طرفی، صنایع دستی از نظر مواد اولیه یا شیوه ساخت گوناگون می‌باشند. طبقه‌بندی انجام شده توسط کار‌شناسان سازمان صنایع دستی ایران که به طور عمده بر مبنای روش و تکنیک ساخت این‌گونه محصولات به عمل آمده است عبارت‌اند از:
- بافته‌های داری
- دست‌بافی
- بافتنی
- رو‌کاری (رو‌دوزی)
- چاپ‌های سنتی
- نمد مالی
- سفال‌گری و سرامیک سازی
- شیشه‌گری
- تولید فرآورده‌ای پوست و چرم
- ساخت محصولات فلزی و آلیاژ
- قلم‌زنی، مشبک کاری، حکاکی روی فلزات و آلیاژ‌ها
- مین کاری
- کاشی‌گری و... .
از صنایع دستی دهستان جوادآباد دارای گلیم‌بافی و قالی‌بافی، با طرح کاشی و نقش میناخوانی و برای مصرف محلی است و بیشتر زنان آن‌ها را می‌بافند.
براساس یافته‌های تحقیق، اکثر زنان شاغل در صنایع دستی در گروه سنی 45 تا 54.5 سالگی قرار دارند. براساس آمار تی استیودنت با 95 درصد اطمینان می‌توان گفت که بین زنان شاغل در صنایع دستی و زنان غیرشاغل، تفاوت معناداری از لحاظ سن وجود دارد و زنان شاغل، مسن‌تر هستند.
21 درصد از زنان شاغل در صنایع دستی بی‌سواد، 42 درصد سواد ابتدایی، 12.5 درصد سواد راهنمایی، 9 درصد دیپلم و 5.5 درصد تا فوق دیپلم تحصیل نموده‌اند. براساس آمار تی استیودنت تفاوت معنا داری از لحاظ میزان تحصیلات بین زنان شاغل و غیر شاغل وجود دارد و زنان شاغل در صنایع دستی باسواد‌تر از زنان غیرشاغل هستند. لذا با 95 درصد اطمینان می‌توان گفت زنان شاغل در صنایع دستی نسبت به زنان غیرشاغل از در‌آمد ماهیانه بیشتری برخوردار هستند.
بر اساس آمار تی استیودنت و مقایسه میانگین‌های دو گروه می‌توان گفت تفاوت معناداری از لحاظ میزان هم‌بستگی اجتماعی وجود دارد و زنان شاغل در صنایع دستی بیشتر از زنان غیرشاغل از مشارکت و هم‌بستگی اجتماعی برخور‌دارند.
هم‌چنین براساس آمار تی استیودنت و مقایسه دو گروه می‌توان گفت تفاوت معناداری از لحاظ میزان رضایت از زندگی وجود دارد و زنان شاغل در صنایع دستی نسبت به زنان غیرشاغل از زندگی خود راضی‌تر هستند.
برای شاخص توسعه روستایی و کیفیت محیط زندگی، براساس آمار تی استیودنت و مقایسه دو گروه می‌توان گفت که تفاوت معناداری بین زنان شاغل در صنایع دستی و زنان غیرشاغل از لحاظ شاخص توسعه روستایی و کیفیت محیط زندگی تفاوت معناداری وجود دارد و زنان شاغل در صنایع دستی، از کیفیت زندگی بهتر و مناسب‌تری برخوردار هستند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که زنان شاغل در صنایع دستی به مراتب از وضعیت بهتری نسبت به زنان غیرشاغل در دهستان جوادآباد برخوردار می‌باشند و براساس آمار تی استیودنت از دو گروه مستقل و مقایسه میانگین‌های دو گروه، با 95 درصد اعتماد می‌توان گفت که اشتغال زنان روستایی دهستان جوادآباد در صنایع دستی سبب توسعه‌ی پایدار روستایی دهستان مورد نظر گردیده و در همین راستا، تفاوت معناداری از لحاظ صنایع دستی روستا‌های دهستان جوادآباد و تأثر آن بر اقتصاد شهرستان ورامین وجود دارد و در واقع، صنایع دستی نقش اساسی را در این زمینه عهده‌دار می‌باشد.
نتیجه‌گیری
طبق نتایج به دست آمده، میانگین سنی زنان در جواد آباد ۴۰.۷ سال، برای زنان شاغل در صنایع دستی ۴۶.۷ سال و برای زنان غیر شاغل ۳۴.۵ سال می‌باشد. زنانی که در صنایع دستی شاغل هستند از زنان غیر شاغل با‌سواد‌ترند. این امر واضح است که وقتی روستاییان به سطح بالایی از رفاه و آسایش برسند، حضور آن‌ها در صنایع دستی و سایر مشاغل روستایی مناسب زنان گسترده‌تر خواهد شد و زمینه برای توسعه‌ی پایدار روستایی فراهم خواهد شد که در نتیجه توسعه شهر‌ها را نیز به دنبال خواهد داشت. پس، دولت مردان و مسئولین روستایی و جهاد کشاورزی باید به این بخش عظیم جمعیتی کشور توجه ویژه‌ای داشته باشند.
واژگان کلیدی
روستا، نقش زنان روستایی، توسعه‌ی پایدار، صنایع دستی روستایی، دهستان جوادآباد.